بررسی نقش مدرسه درتشکیل هویت کودک و نوجوان

هویت، به عنوان یکی از ابعاد بنیادین رشد انسانی، در دوران کودکی و نوجوانی شکل می گیرد و تحت تاثیر نهادهای اجتماعی مختلف قرار دارد. مدرسه، به عنوان نخستین نهاد رسمی جامعه پذیری پس از خانواده، نقش محوری در جهت دهی به هویت فردی، اجتماعی، فرهنگی و ملی دانش آموزان ایفا می کند. این مقاله با رویکردی روان شناختی، جامعه شناختی و تربیتی، به بررسی نقش مدرسه و معلم در فرآیند هویت یابی کودکان و نوجوانان پرداخته است. یافته ها نشان می دهند که عوامل مدرسه ای مانند سبک تعامل معلم، روابط با همسالان، فضای روانی و فرهنگی مدرسه، و برنامه های درسی و فوق برنامه، تاثیر مستقیمی بر شکل گیری هویت پایدار دارند. همچنین، معلم به عنوان الگوی رفتاری و تسهیل گر تربیتی، نقش کلیدی در هدایت دانش آموزان به سوی هویت موفق ایفا می کند. در شرایط فرهنگی و رسانه ای امروز، که نوجوانان با سیل اطلاعات، تضادهای ارزشی و بحران های هویتی مواجه اند، مدرسه باید نقشی فعال، آگاهانه و تربیت محور ایفا کند. اگر مدرسه بتواند محیطی امن، محترمانه، مشارکتی و متنوع فراهم کند، می تواند زمینه ساز رشد هویت سالم، پایدار و متعادل در نسل آینده باشد. مقاله حاضر با تحلیل نظریه های هویت، بررسی تجربی مدارس ایران و ارائه راهکارهای اجرایی، الگویی برای تقویت تربیت هویتی در محیط مدرسه پیشنهاد می دهد.

کلیدواژه ها:

هویت ، کودک ، نوجوان ، تربیت اجتماعی ، تعاملات مدرسه ای ، جامعه پذیری