مدل مفهومی نقش مدرسه در شکل گیری هویت کودک و نوجوان در چارچوب نظریات روانی- اجتماعی معاصر

شکل گیری هویت یکی از پیچیده ترین فرایندهای روانی–اجتماعی در دوره های کودکی و نوجوانی است. در دوران کنونی که مرزهای فرهنگی و اطلاعاتی دگرگون شده اند، نقش نهادهایی همچون مدرسه در هدایت این فرایند اساسی تر از گذشته است. پژوهش حاضر با هدف طراحی یک مدل مفهومی از نقش مدرسه در شکل گیری هویت کودک و نوجوان، به بازخوانی و تحلیل نظریه های روانی–اجتماعی معاصر (اریکسون، مارشیا، برونفن برنر، دسی و رایان و شوارتز) پرداخته است. روش مطالعه به شیوه ی مروری نظام مند (Systematic Review) انجام شد و داده ها از طریق جستجو در پایگاه های Google Scholar، ScienceDirect و SID گردآوری گردید. یافته ها نشان دادند که مدرسه از طریق چهار محور کلیدی شامل برنامه های درسی رسمی و پنهان، گروه همسالان، روابط معلم–دانش آموز و فعالیت های فوق برنامه بر هویت فردی، اجتماعی و تحصیلی دانش آموزان تاثیر می گذارد. بر اساس ترکیب نظریه ها، یک مدل مفهومی سه سطحی ارائه شد که در آن، مدرسه به عنوان بستر تعامل عوامل فردی، اجتماعی و نهادی عمل می کند. در پایان، پیشنهادهایی برای سیاست گذاری آموزشی و تربیتی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

شکل گیری هویت ، مدرسه ، نوجوانی ، برنامه درسی پنهان ، گروه همسالان ، اریک اریکسون