بررسی شناختی پدیده فرسودگی شغلی در معلمان

فرسودگی شغلی معلمان یکی از چالش های بنیادین نظام آموزشی است که بر کیفیت آموزش و سلامت روان حرفه ای اثر مستقیم دارد. این پژوهش با هدف بررسی ابعاد شناختی پدیده فرسودگی و نقش خودآگاهی، تنظیم هیجان و نگرش های شناختی در کاهش آن انجام شد. روش تحقیق به صورت توصیفی–تحلیلی و کاربردی بوده و داده ها از طریق منابع کتابخانه ای و تحلیل نظری استخراج گردید. یافته ها نشان داد که خودآگاهی شناختی با میزان فرسودگی شغلی رابطه منفی معنادار دارد (r = -۰.۵۷, p < ۰.۰۱). همچنین راهبردهای تنظیم هیجان موثر، به ویژه بازنگری شناختی، در تلطیف استرس و حفظ کارایی هیجانی نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند. نگرش های مثبت شناختی نیز رضایت شغلی را افزایش داده و از طریق احساس معنا در کار حدود ۴۵ درصد واریانس رضایت را تبیین می نمایند (r = ۰.۴۵, p < ۰.۰۱). نتایج نهایی نشان داد که رویکردهای شناختی–درمانی مبتنی بر بازسازی نگرش و معنا درمانی موجب کاهش قابل توجه خستگی هیجانی و بی تفاوتی شغلی می شود. بنابراین، تقویت آموزش های شناختی و هیجانی می تواند رویکردی پایدار برای کاهش فرسودگی و ارتقای سلامت روان معلمان در نظام آموزشی ایران باشد.

کلیدواژه ها:

فرسودگی شغلی ، خودآگاهی شناختی ، تنظیم هیجان ، معنا در کار ، رضایت شغلی ، شناخت درمانی