بررسی نحوه تاثیرگذاری برنامه های معلمان بر توسعه احساس مسئولیت اجتماعی در دانش آموزان

این پژوهش به بررسی سازوکارها و شدت تاثیر برنامه های تربیتی معلمان بر توسعه احساس مسئولیت اجتماعی در دانش آموزان می پردازد. سوال اصلی این است که چه عناصر برنامه های معلمان (محتوا، روش اجرا، یادگیری مشارکتی، پشتیبانی سازمانی) بیشترین نقش را در پرورش مسئولیت اجتماعی دانش آموزان ایفا می کنند و از چه مسیرهایی این تاثیر تحقق می یابد. پژوهش از نوع ترکیبی (Mixed Methods) با طراحی توضیحی-ترکیبی انجام شد: در بخش کمی، پرسشنامه ای برای اندازه گیری احساس مسئولیت اجتماعی و تجربیات دانش آموزان از برنامه های مدرسه ای در نمونه ای شامل ۴۸۰ دانش آموز دوره متوسطه اول توزیع و تحلیل شد؛ در بخش کیفی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۸ معلم و ۸ مدیر و تحلیل اسناد مدرسه ای انجام گردید. یافته های کمی نشان داد برنامه هایی که بر یادگیری مشارکتی، آموزش ارزش های مدنی و فرصت های مشارکت عملی تمرکز دارند، با نمرات بالاتر مسئولیت اجتماعی دانش آموزان همراه بودند (p < .۰۱). تحلیل کیفی سه مسیر اصلی اثرگذاری را شناسایی کرد: (۱) مدل سازی رفتاری معلم، (۲) فرصت های عملی مشارکت دانش آموزان، و (۳) چارچوب سازی و بازخورد معلم. در نهایت پیشنهاد شد برنامه های تربیتی معلمان با تمرکز بر توسعه مهارت های اجتماعی-عاطفی، طراحی پروژه محور و پشتیبانی سازمانی نهادینه شوند

کلیدواژه ها:

مسئولیت اجتماعی دانش آموزان ، برنامه های تربیتی معلمان ، مشارکت دانش آموزی ، آموزش شهروندی ، یادگیری مشارکتی