بررسی چالشهای حقوقی محیط زیستی در تجارت نفت و گاز با رویکردهای پایدار

صنعت نفت و گاز به عنوان یکی از مهمترین ارکان تجارت، انرژی همواره آثار زیست محیطی گسترده ای بر اکوسیستم های طبیعی بر جای گذاشته است. تجارت منطقه ای و بین المللی نفت و گاز به ویژه در مراحل استخراج، انتقال و حمل و نقل دریایی، موجب آلودگی آب ها، انتشار گاز های گلخانه ای، تخریب زیستگاه های طبیعی و تهدید تنوع زیستی شده است. این چالش ها، ضرورت تنظیم مقررات حقوقی سختگیرانه و سازوکارهای نظارتی کارآمد را در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی آشکار ساخته است. مقاله حاضر که از نوع مروری است، با هدف بررسی چالش های حقوقی محیط زیستی در تجارت نفت و گاز با رویکردهای پایدار به تبیین خلا های تقنینی، ضعف ضمانت اجرا، ناکارآمدی نظام مسئولیت مدنی و کیفری و ناهماهنگی مقررات زیست محیطی و تجاری در این حوزه می پردازد. یافته ها نشان می دهد که نبود استانداردهای الزام آور در قراردادهای نفت و گاز، عدم التزام دولت ها به ارزیابی جامع اثرات زیست محیطی (EIA)، و ضعف همکاری های منطقه ای از عوامل اصلی تشدید تخریب محیط زیست در جریان تجارت نفت و گاز است. در نتیجه، ضرورت دارد که اصول توسعه پایدار نظیر اصل احتیاط، اصل آلوده کننده پرداخت کننده و مسئولیت مدنی و کیفری محیط زیستی، به عنوان عناصر بنیادین در رژیم های حقوقی تجارت نفت و گاز نهادینه شود. همچنین ایجاد نهادهای نظارتی منطقه ای و اصلاح قراردادهای بین المللی نفت و گاز به گونه ای که ملاحظات محیط زیستی به طور الزام آور در آن ها درج شود، می تواند گامی موثر در جهت تحقق تجارت پایدار انرژی باشد.

کلیدواژه ها:

حقوق نفت و گاز ، محیط زیست ، توسعه پایدار ، تجارت ، انرژی ، آلودگی ، نفتی ، ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) ، مسئولیت مدنی و کیفری