اثربخشی میکرولرنینگ مبتنی بر شبکه های اجتماعی داخلی بر انگیزش تحصیلی و مشارکت کلاسی دانش آموزان متوسطه اول

گسترش شبکه های اجتماعی در زندگی نوجوانان، ضرورت طراحی رویکردهای آموزشی نوین، کوتاه مدت و هدف محور را برجسته ساخته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی «میکرولرنینگ مبتنی بر شبکه اجتماعی داخلی مدرسه» بر انگیزش تحصیلی و مشارکت کلاسی دانش آموزان متوسطه اول انجام شد. این مطالعه به روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون–پس آزمون همراه با گروه کنترل روی ۶۰ دانش آموز پایه هفتم و هشتم یکی از مدارس دولتی شهرستان نور در سال تحصیلی ۱۴۰۴–۱۴۰۳ اجرا گردید. مداخله طی هشت هفته و در قالب چرخه های خردمحتوای ۶۰ تا ۱۸۰ ثانیه ای، تکالیف کوتاه و بازخورد فوری، با رعایت اصول طراحی شناختی و فاصله گذاری زمانی ارائه شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه استاندارد انگیزش تحصیلی هارتر و چک لیست مشارکت کلاسی بود که پایایی آن ها به ترتیب با آلفای کرونباخ ۰.۸۹ و ۰.۸۲ تایید شد. یافته ها نشان داد میانگین نمرات انگیزش تحصیلی و مشارکت کلاسی در گروه آزمایش به طور معناداری بالاتر از گروه کنترل بود. نتایج آماری بیانگر اثر بزرگ مداخله در هر دو متغیر بود و مشاهدات کیفی معلمان نیز افزایش مشارکت فعال، کاهش خستگی شناختی و انجام منظم تکالیف توسط دانش آموزان گروه آزمایش را تایید کرد. این نتایج در چارچوب نظریه های بار شناختی، یادگیری اجتماعی و خودتعیین گری قابل تبیین است و نشان می دهد که خردمحتواهای هدفمند در بستر اجتماعی می توانند مکملی کارآمد برای آموزش سنتی باشند. از نظر کاربردی، یافته ها اهمیت به کارگیری شبکه های اجتماعی داخلی مدارس برای ایجاد محیطی تعاملی، پویا و انگیزشی را آشکار می سازد. با وجود این، محدودیت هایی همچون حجم نمونه محدود، اجرای پژوهش در یک مدرسه و کوتاه بودن دوره مداخله، تعمیم پذیری نتایج را کاهش می دهد. بنابراین پیشنهاد می شود پژوهش های آینده با نمونه های بزرگ تر و در مدارس متنوع تر، طی بازه های زمانی طولانی تر و با در نظر گرفتن متغیرهای مکملی همچون خودتنظیمی یادگیری و رضایت تحصیلی انجام شوند. همچنین بهره گیری از ظرفیت هوش مصنوعی برای شخصی سازی محتوا و تحلیل رفتار دانش آموزان در شبکه های اجتماعی می تواند مسیر نوآوری های بعدی در حوزه آموزش دیجیتال را فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

میکرولرنینگ ، شبکه های اجتماعی ، انگیزش تحصیلی ، مشارکت کلاسی ، هوش مصنوعی