مروری بر تحول آموزشی در عصر دیجیتال: نقش فناوری های نوین در شکل دهی به آموزش ترکیبی و چالش های پیش رو

هدف این مقاله، بررسی نقش، کاربردها، مزایا و چالش های فناوری های دیجیتال در تحول نظام آموزشی است. این مطالعه از نوع مروری بوده و با تحلیل ادبیات موجود و همچنین مصادیق نوینی چون هوش مصنوعی و یادگیری دیجیتال انجام شده است. یافته ها نشان می دهد فناوری های دیجیتال باعث ایجاد یک تحول چارچوب فکری جدید در آموزش شده و نقش معلم را از انتقال دهنده ی دانش به تسهیل گر، راهنما و هم آفرین دانش تغییر داده اند. از جمله کاربردهای کلیدی این فناوری ها می توان به ایجاد کلاس های درس دیجیتال تعاملی، امکان یادگیری شخصی سازی شده، و توسعه مهارت های تفکر انتقادی و حل مسئله اشاره کرد. هوش مصنوعی با قابلیت هایی چون شخصی سازی محتوای آموزشی، طراحی مسیرهای یادگیری انعطاف پذیر و ارزشیابی خودکار، الگوهای سنتی آموزش را دگرگون ساخته است. در کنار آن، یادگیری دیجیتال با ایجاد بسترهای آموزشی فراگیر و مستقل از محدودیت های مکانی و زمانی، دسترسی به آموزش کیفی را برای طیف وسیع تری از فراگیران تسهیل کرده و از طریق پشتیبانی از دانش آموزان با نیازهای ویژه و ترویج آموزش از راه دور، به گسترش عدالت آموزشی کمک شایانی نموده است.این فناوری ها مزایای متعددی همچون تداوم آموزش در شرایط بحرانی، افزایش بهره وری آموزشی، کاهش هزینه ها، و آماده سازی دانش آموزان برای زندگی و کار در عصر دیجیتال را به همراه داشته اند. با این حال، پیاده سازی آن ها با چالش های عمده ای نیز همراه بوده است. شکاف دیجیتالی و نابرابری در دسترسی به فناوری و کمبود مهارت های فناورانه در بین معلمان و دانش آموزان، دغدغه های مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده ها، مسائل سلامت جسمی و روانی ناشی از استفاده ی طولانی از صفحه نمایش ها، و همچنین کاهش تعاملات اجتماعی رو در رو و عمیق، از جمله موانع پیش روی نهادینه سازی موفق این فناوری ها هستند.نتیجه گیری کلی مقاله حاکی از آن است که آینده ی آموزش در گرو اتخاذ رویکردی هوشمندانه و خردورزانه است. تمرکز صرف بر فناوری یا روش های سنتی راه گشا نخواهد بود؛ بلکه باید به سمت ایجاد یک (تعادل پویا)در قالب (آموزش ترکیبی)حرکت کرد. در این مدل، فناوری های دیجیتال و هوش مصنوعی نه به عنوان جایگزین، بلکه به عنوان مکمل و تقویت کننده ی تعاملات انسانی و فرآیندهای یادگیری به کار گرفته می شوند. تحقق این چشم انداز مستلزم آموزش مستمر معلمان، تولید محتوای باکیفیت و بومی، و تدوین سیاست هایی است که ضمن بهره گیری از مزایای فناوری، از بروز یا تشدید چالش های پیش گفته جلوگیری کند. تلفیق هوشمندانه ی فناوری با روش های آموزشی کارآمد، اساس شکل گیری نظام آموزشی تاب آور، عادلانه و اثربخش در آینده خواهد بود.

کلیدواژه ها:

فناوری های دیجیتال ، آموزش ، هوش مصنوعی ، یادگیری دیجیتال ، آموزش ترکیبی ، چالش های فناوری