از تخته سیاه تا هوش مصنوعی: مرور تحلیلی تاثیر فناوری های آموزشی بر یادگیری دانش آموزان

تحولات سریع فناوری در دهه های اخیر نظام آموزشی را با دگرگونی های بنیادین روبه رو ساخته است. مسئله اصلی این پژوهش بررسی میزان و چگونگی تاثیر فناوری های آموزشی بر فرآیند یادگیری دانش آموزان است. هدف این مقاله مروری، تحلیل سیر تحول ابزارهای آموزشی از روش های سنتی نظیر تخته سیاه و رسانه های صوتی و تصویری، تا فناوری های دیجیتال و هوش مصنوعی و تبیین نقش آن ها در ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری است. روش پژوهش بر پایه مرور تحلیلی روایتی انجام شد و با استفاده از جستجو در پایگاه های معتبر علمی شامل Scopus، Web of Science، Google Scholar و SID، مطالعات منتشرشده در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۵ مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که فناوری های آموزشی به شکل قابل توجهی موجب افزایش انگیزه یادگیرندگان، بهبود تعامل میان معلم و دانش آموز، تسهیل دسترسی به منابع متنوع و ارتقای توانایی های فردی در یادگیری شده اند. همچنین آموزش های الکترونیکی، یادگیری ترکیبی و بهره گیری از هوش مصنوعی در شخصی سازی فرآیند یادگیری از جمله مهم ترین دستاوردها بوده است. با این حال، چالش هایی همچون شکاف دیجیتال، نابرابری در دسترسی به زیرساخت های فناورانه، کمبود مهارت های دیجیتال معلمان و وابستگی بیش از حد به فناوری نیز مشاهده شد که می تواند اثربخشی آن را محدود کند. نتیجه گیری کلی پژوهش نشان می دهد که فناوری های آموزشی در کنار بهبود کیفیت یادگیری، نیازمند سیاست گذاری هدفمند، ارتقای توانمندی معلمان و توسعه زیرساخت های فناورانه هستند تا بتوانند به صورت پایدار و اثربخش در نظام آموزشی به کار گرفته شوند.

کلیدواژه ها:

فناوری آموزشی ، یادگیری دانش آموزان ، آموزش دیجیتال ، هوش مصنوعی ، آموزش ترکیبی