نقش هوش هیجانی در آسیب های اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان

هوش هیجانی به عنوان یکی از مولفه های بنیادین در تبیین رفتارهای فردی و اجتماعی، نقش اساسی در سلامت روان و سازگاری اجتماعی افراد دارد و در دهه های اخیر، به عنوان عاملی موثر در کاهش آسیب های اجتماعی به ویژه در دوران نوجوانی شناخته شده است. پژوهش حاضر با هدف مرور و تحلیل مطالعات داخلی انجام شده پیرامون تاثیر هوش هیجانی در پیشگیری از آسیب های اجتماعی در نوجوانان طراحی شده است تا ضمن شناسایی مولفه های اثرگذار، به تبیین سازوکارهای مداخله گر بپردازد. روش پژوهش، مروری (review) از نوع نظام مند بوده و با جست وجوی هدفمند در پایگاه های اطلاعات علمی معتبر از جمله SID، Magiran، نورمگز، Elmnet و IranDocمی باشند. این پژوهش اطلاعات جامعی درباره نحوه تاثیر آموزش هوش هیجانی بر کاهش رفتارهای پرخطر، قلدری، پرخاشگری، اعتیاد، افسردگی و ضعف در مهارت های اجتماعی نوجوانان ارائه می دهد. یافته ها نشان دادند که تقویت مولفه هایی نظیر خودآگاهی، همدلی، مدیریت هیجان، و مهارت های بین فردی نقش معناداری در کاهش تمایل نوجوانان به رفتارهای ضد اجتماعی ایفا می کند؛ همچنین مشخص شد که برنامه های آموزش هوش هیجانی، به ویژه در محیط مدرسه و خانواده، می توانند منجر به بهبود خودکنترلی، افزایش تاب آوری، ارتقاء کیفیت روابط اجتماعی و افزایش رضایت از زندگی نوجوانان شوند. به علاوه، برخی از متغیرهای میانجی نظیر شفقت به خود، تنظیم هیجان، و عملکرد خانواده نیز به عنوان عوامل کلیدی در ارتباط بین هوش هیجانی و بروز آسیب های اجتماعی شناسایی شدند. دستاورد این پژوهش، ارائه چارچوبی مفهومی و کاربردی برای طراحی مداخلات پیشگیرانه مبتنی بر هوش هیجانی در نظام آموزش و پرورش و نهادهای حمایت از سلامت روان نوجوانان است

کلیدواژه ها:

هوش هیجانی ، نوجوانان ، اسیب های اجتماعی ، پیشگیری روان شناختی ، عملکرد تحصیلی