اقدام پژوهی در آموزش هنر: پیوند مفاهیم آموزشی و هنر

اخیرا، نفوذ و جایگاه هنرها در نظام آموزش و پرورش به طور چشمگیری کاهش یافته است؛ کاهشی که عمدتا نتیجه تمرکز روزافزون مدارس بر آزمون های استاندارد و سنجش عملکرد تحصیلی است. در این روند، رشته هایی مانند نقاشی، موسیقی، نمایش در حاشیه قرار گرفته اند و جای خود را به دروسی داده اند که قابلیت سنجش کمی دارند، همچون ریاضیات و علوم. پژوهشگران برجسته ای چون افلند (۲۰۰۲) و آیزنر (۲۰۰۲) این دگرگونی را ریشه دار در ارزش های اجتماعی نوین می دانند؛ ارزش هایی که تنها امور مادی و قابل اندازه گیری را ارزشمند تلقی می کنند و از این رو، هنر را فعالیتی صرفا احساسی به شمار می آورند. این نگرش، به زعم آنان، مانعی جدی در مسیر تحقق توانایی های شناختی و خلاقانه دانش آموزان است و یادگیری را به حفظ طوطی وار و محاسبه های مکانیکی تقلیل می دهد.ماهیت فردی و غیرقابل تعمیم تجربه هنری سبب شده است که هنر، برخلاف دیگر دروس، به راحتی تن به استانداردسازی و ارزیابی های یکسان ندهد؛ همین امر موجب کاهش اعتماد و حمایت نهادی از برنامه های هنری، که هزینه بر و فاقد بازده مالی فوری اند، شده است. نویسنده معتقد است رویکرد پژوهش عمل محور و اقدام پژوهی می تواند راهی موثر برای برقرار کردن ارتباط میان جامعه آموزشی و معلمان هنر باشد؛ زیرا به پژوهشگر امکان می دهد آثار و فواید آموزش هنر را با دقت علمی و در قالب هایی فردی و کیفی نشان دهد. با چنین پژوهش هایی در موقعیت های گوناگون، می توان دلیل محکم تری برای جایگاه شایسته هنر در برنامه درسی مدارس فراهم آورد. در پایان، نویسنده با نگاهی شخصی و تامل گرانه تاکید می کند که تجربه های هنری ، الگویی از یادگیری مادام العمر و آموزش در بالاترین سطح کیفی آن بوده اند—آموزشی که نه در حفظ مطالب، بلکه در آزادی و خلاقیت نهفته است.

کلیدواژه ها:

اقدام پژوهی ، هنر ، آموزش و پرورش