نقشه راه ترکیبی از معلم و Alبرای مدیریت بحران آموزشی

مدیریت بحران آموزشی، که ناشی از عواملی چون بلایای طبیعی، پاندمی ها، تغییرات ژئوپلیتیکی، یا تعلیق ناگهانی مدارس است، یکی از جدی ترین چالش های نظام های تعلیم و تربیت در عصر حاضر محسوب می شود. هدف اصلی این مقاله، ارائه یک نقشه راه جامع و ترکیبی است که نقش محوری معلم را با قابلیت های تحول آفرین هوش مصنوعی (AI) در هم می آمیزد تا تداوم، کیفیت و عدالت آموزشی در شرایط اضطراری تضمین شود.این پژوهش با استفاده از رویکردی تحلیلی-ترکیبی و مرور انتقادی ادبیات نظری و تجربی حوزه مدیریت بحران، فناوری آموزشی و صلاحیت های حرفه ای معلم، به دنبال ایجاد یک مدل مفهومی کارآمد است. یافته های تحقیق نشان می دهد که تکیه صرف بر روش های سنتی (آموزش حضوری) در شرایط بحران ناکارآمد بوده و همچنین اتکای مطلق به ابزارهای هوش مصنوعی بدون هدایت انسانی، می تواند منجر به کاهش کیفیت ارتباط عاطفی-اجتماعی و تشدید شکاف دیجیتال شود.مدل مفهومی پیشنهادی بر پایه یک رویکرد سه مرحله ای (پیش از بحران، حین بحران، پس از بحران) استوار است. در مرحله پیش از بحران، AI به عنوان ابزاری برای شبیه سازی، طراحی سناریوهای آموزشی اضطراری و تولید محتوای تطبیقی زودهنگام عمل می کند، در حالی که معلم بر توانمندسازی دیجیتال و آموزش سواد بحران دانش آموزان تمرکز دارد. در مرحله حین بحران، نقش AI در شخصی سازی مقیاس پذیر آموزش، ارزیابی خودکار پیشرفت تحصیلی و پشتیبانی ۲۴ ساعته اداری و فنی از معلمان برجسته می شود. در این فاز، معلم از بار وظایف اداری و ارزیابی کاسته شده و می تواند زمان و انرژی خود را صرف حمایت روان شناختی-اجتماعی از دانش آموزان، تسهیل گفتگوهای عمیق انسانی و طراحی تجربیات یادگیری خلاقانه نماید.بخش کلیدی این نقشه راه، ارتقاء نقش معلم از یک انتقال دهنده دانش به یک "طراح تجربه بحران (Crisis Experience Designer)" است. این نقش نوین نیازمند سرمایه گذاری گسترده بر آموزش های ضمن خدمت، توسعه سواد داده ای و سواد AI در میان کادر آموزشی و همچنین، اجرای سیاست هایی برای تامین زیرساخت های عادلانه دسترسی به فناوری در مناطق محروم است. در نهایت، این مقاله تصریح می کند که هم افزایی هوشمندانه بین همدلی و حکمت انسانی معلم و سرعت و مقیاس پذیری هوش مصنوعی، نه تنها بقای نظام آموزشی را در شرایط اضطراری تضمین می کند، بلکه آن را به سوی انعطاف پذیری و آمادگی بالاتر برای مواجهه با بحران های آتی سوق می دهد. اجرای موفق این نقشه راه، نیازمند تعهد سیستمی به تحول دیجیتال پایدار و بازتعریف صلاحیت های حرفه ای معلمان در عصر نوین فناوری است.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: بحران آموزشی ، هوش مصنوعی (AI) ، معلم ، یادگیری ترکیبی (Hybrid Learning) ، مدیریت بحران ، عدالت آموزشی ، سواد دیجیتال ، نقشه راه ، شخصی سازی آموزش.