تحلیل نگرش های سیاست گذاران نسبت به کاربرد Alدر مدرسه

ظهور و توسعه فزاینده هوش مصنوعی (AI) موجی از تحول را در تمامی بخش ها، از جمله نظام های آموزشی، آغاز کرده است. مدارس، به عنوان نهادهای اصلی تعلیم و تربیت، در آستانه پذیرش این فناوری ها برای شخصی سازی یادگیری، بهینه سازی مدیریت و ارتقاء کیفیت آموزشی قرار دارند. با این حال، پیاده سازی موفقیت آمیز AI از پتانسیل تا اجرا، مستلزم وجود یک چارچوب سیاست گذاری قوی و نگرش های حمایتی و آگاهانه در میان سطوح عالی سیاست گذاران است. این مقاله با هدف اصلی تحلیل و تبیین نگرش های موجود و در حال ظهور سیاست گذاران کلان آموزشی در ایران نسبت به ادغام، به کارگیری و حکمرانی هوش مصنوعی در محیط های مدرسه ای (از مقطع ابتدایی تا متوسطه) تدوین شده است. هدف ثانویه، شناسایی شکاف های سیاستی، ملاحظات اخلاقی و الزامات زیرساختی از منظر این تصمیم گیرندگان است.روش شناسی:این پژوهش با اتخاذ رویکرد تحلیلی-توصیفی، بر پایه تحلیل محتوای کیفی اسناد بالادستی، مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش، بیانیه های رسمی مسئولین و گزارش های منتشر شده توسط نهادهای ذی ربط در ایران انجام پذیرفته است. داده ها از منابع متنی فارسی مرتبط با سیاست های دیجیتالی سازی، سند تحول بنیادین، و استراتژی های توسعه فناوری در بخش دولتی جمع آوری و با تمرکز بر مفاهیم کلیدی فرصت، چالش، اخلاق و زیرساخت، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها و تحلیل نگرش ها:تحلیل انجام شده نشان می دهد که نگرش سیاست گذاران ایرانی در قبال AI در مدرسه یک نگرش دوگانه و متوازن است که هم زمان ترکیبی از اشتیاق به نوآوری و احتیاط در اجرا را در بر می گیرد.نگرش های حمایتی (فرصت ها): عمده نگرش های مثبت بر پتانسیل هوش مصنوعی در زمینه هایی مانند:شخصی سازی محتوا و مسیرهای یادگیری برای پاسخگویی به تفاوت های فردی دانش آموزان.افزایش کارایی مدیریتی و کاهش بار اداری معلمان.تجهیز دانش آموزان به مهارت های آینده و کاهش فاصله بین نظام آموزشی و بازار کار.نگرش های محتاطانه (چالش ها): نگرانی های اساسی سیاست گذاران که منجر به احتیاط در برنامه ریزی شده اند، عمدتا شامل موارد زیر هستند:ملاحظات اخلاقی و حریم خصوصی: ترس از جمع آوری نامنظم داده ها، سوگیری های الگوریتمی که می توانند نابرابری های موجود را تشدید کنند، و لزوم حفظ کرامت انسانی در فرآیند یادگیری.شکاف زیرساختی و برابری آموزشی: نگرانی جدی در مورد توزیع ناعادلانه زیرساخت های فناوری (اینترنت و سخت افزار) در مناطق محروم و خطر بزرگ تر شدن شکاف دیجیتال.مقاومت فرهنگی و توانمندسازی معلم: اذعان به نیاز مبرم برای بازتعریف نقش معلم و فقدان برنامه های جامع برای آموزش و پذیرش این فناوری ها توسط نیروی انسانی موجود در مدارس.نتیجه گیری و پیامدها:نتیجه گیری مقاله حاکی از آن است که با وجود پذیرش کلی پتانسیل هوش مصنوعی توسط سیاست گذاران، فقدان یک نقشه راه عملیاتی، شفاف و دارای چارچوب اخلاقی بومی شده مهم ترین مانع در مسیر پیاده سازی موثر است. پیشنهاد می شود که تدوین یک سند ملی اخلاق و حکمرانی هوش مصنوعی در آموزش، همراه با سرمایه گذاری متمرکز بر توسعه زیرساخت در مناطق کم برخوردار و برنامه های گسترده توانمندسازی معلمان، باید در اولویت برنامه های سیاستی آینده قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که AI به جای تشدید نابرابری، به عنوان اهرمی برای ارتقاء عدالت و کیفیت آموزشی در مدارس ایران عمل می کند.