تدوین سیاستهای بوم سازگار برای توسعه بامهای سبز در ایران

در دهه های اخیر رشد سریع جمعیت شهری و گسترش سطوح غیر قابل نفوذ ناشی از توسعه کالبدی بی رویه چالش هایی جدی در زمینه مدیریت منابع، آب، کنترل سیلاب ها، شهری، کاهش کیفیت محیط زیست و افت تاب آوری اکولوژیکی شهرها ایجاد کرده است. بام های سبز به عنوان یکی از راهکارهای نوین در طراحی معماری پایدار با قابلیت چندمنظوره خود نقشی موثر در بهبود عملکرد زیست محیطی ساختمان ها، ارتقای بهره وری انرژی، کاهش رواناب سطحی و افزایش کیفیت زندگی شهری ایفا می کنند. این مقاله با رویکردی مروری و تحلیلی به بررسی مفاهیم نظری، مزایا، محدودیت ها و تجارب جهانی در زمینه بام های سبز در بستر شهرهای متراکم می پردازد. روش تحقیق بر پایه رویکرد توصیفی-تحلیلی و مرور نظام مند منابع صورت گرفته است. در گام نخست اطلاعات نظری و تجربی از طریق تحلیل محتوای بیش از ۶۰ مقاله علمی منتشر شده در پایگاه های علمی پژوهشی بین المللی گردآوری شده است. در ادامه، با انتخاب سه نمونه موردی از کلان شهرهای نیویورک، لندن و توکیو تجارب موفق یا چالش برانگیز آن ها در زمینه سیاست گذاری، طراحی، اجرا و نگهداری بام های سبز مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بام های سبز علاوه بر کارکردهای زیست محیطی نظیر کاهش جزیره حرارتی و مدیریت آب باران، در زمینه های اجتماعی و اقتصادی نیز تاثیرگذار هستند. بر اساس نتایج به دست آمده، موفقیت این سازه ها وابسته به سیاست های تشویقی، سازگاری اقلیمی، مشارکت ذینفعان و طراحی فنی مناسب است. در پایان چارچوبی پیشنهادی برای بوم سازی این راهکار در شهرهای ایرانی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

بام ، سبز ، مدیریت آب ، باران ، معماری ، شهری ، شهرهای متراکم ، تاب آوری ، زیست محیطی ، توسعه پایدار