دیدگاه ابن خلدون نسبت به رشد و توسعه جمعیت

این پژوهش با هدف بررسی دیدگاه ابن خلدون در مورد رشد و توسعه جمعیت و تحلیل نظریات او در زمینه تعامل میان جمعیت و ساختارهای اجتماعی اقتصادی و سیاسی انجام شده است. ابن خلدون به عنوان یکی از بنیان گذاران علم اجتماع در مقدمه کتاب خود به عوامل موثر بر رشد جمعیت و پیامدهای آن در توسعه جوامع پرداخته و بر نقش جمعیت به عنوان یکی از مولفه های کلیدی شکل گیری تمدن تاکید می کند. این پژوهش تلاش دارد تا نظریات ابن خلدون در این زمینه را از منظر علم جمعیت شناسی و توسعه مورد بازخوانی قرار دهد. روش انجام پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی بوده و منابع اصلی از جمله مقدمه ابن خلدون و تفاسیر مرتبط با آثار او مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین برای تحلیل نظریات ابن خلدون از دیدگاه های معاصر در زمینه رشد جمعیت و توسعه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ابن خلدون رابطه ای دوسویه میان رشد جمعیت و توسعه جوامع قائل است. او معتقد است افزایش جمعیت می تواند عامل رونق اقتصادی، توسعه شهری و پیشرفت فرهنگی باشد، اما همزمان رشد نامتناسب جمعیت و مدیریت نادرست منابع ممکن است منجر به زوال تمدن شود. وی به تاثیر عوامل مختلفی از جمله شرایط اقلیمی، سطح رفاه و نظام سیاسی بر پویایی جمعیت اشاره کرده است. این پژوهش نشان می دهد که نظریات ابن خلدون با وجود گذر زمان همچنان برای تحلیل روابط جمعیت و توسعه کاربردی و الهام بخش هستند و می توانند در زمینه سیاست گذاری های معاصر نیز مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

ابن خلدون ، رشد ، توسعه ، جمعیت ، پیشرفت فرهنگی