بررسی چگونگی استفاده از فناوری اطلاعات برای ارتقای شفافیت، پاسخگویی و مشارکت شهروندان در فرایندهای اداری و تصمیم گیریهای شهری

مرور فناوری اطلاعات (IT) به طور فزاینده ای به عنوان عاملی کلیدی در تحول فرایندهای اداری و بهبود تصمیم گیری در حوزه شهری شناخته می شود. این مقاله مروری با هدف گردآوری پژوهش ها و تجربیات موجود در زمینه چگونگی استفاده از IT برای ارتقای شفافیت، پاسخگویی و مشارکت شهروندان در مدیریت دولتی و حکمرانی شهری نوشته شده است. با مطالعات موردی گوناگون و یافته های تجربی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، این پژوهش مکانیزم هایی را بررسی می کند که از طریق آن ها فناوری اطلاعات می تواند حکومت را بازتر، کند در مبارزه با فساد نقش داشته باشد و اعتماد عمومی را تقویت نماید. همچنین نقش ابزارهای دیجیتال مختلف - از درگاه های داده باز (Open Data) تا کاربردهای مبتنی بر بلاک چین - در پایش لحظه ای تسهیل ارتباط دوسویه بین مسئولان و شهروندان و پشتیبانی از سیاست گذاری مبتنی بر شواهد بررسی می شود. ابتکارات متنوع دولت الکترونیک و مشارکت الکترونیک همچون اپلیکیشن های موبایلی برای گردآوری بازخورد شهروندان، سامانه های بودجه ریزی مشارکتی دیجیتال و سامانه های شهر هوشمند که از تحلیل داده های کلان بهره می برند، مورد ارزیابی قرار می گیرند. موانع و چالش های پیاده سازی از جمله شکاف دیجیتال، دغدغه های مربوط به حریم خصوصی، مدیریت داده ها و مقاومت سازمانی در برابر تغییر نیز بررسی می شوند. راهکارهای پیشنهادی برای غلبه بر این چالش ها شامل اصلاحات سیاستی، گسترش زیرساخت های فناوری اطلاعات، توانمندسازی و آموزش و رویکردهای فراگیر در مشارکت مدنی است. در کنار بررسی نقاط قوت و کاستی ها، مقاله بر اهمیت طراحی راهکارهای «شهروند محور» تاکید می کند که شفافیت و فراگیری را بر روش های صرفا فناورانه برتری می دهد. در پایان، مقاله پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده ارائه می دهد که شرایط سیاسی-اجتماعی و فرهنگی را بررسی کنند که در آن ها IT می تواند موثرترین نقش را در ارتقای پاسخگویی مشارکت شهروندی در برنامه ریزی شهری، و ایجاد حکمرانی های عادلانه و پاسخگو ایفا کند. نتایج سیاستی نشان می دهد که اراده سیاسی، همکاری های میان بخشی و چارچوب های قانونی، قوی برای بهره برداری کامل از ظرفیت های تحول آفرین فناوری های دیجیتال در جهت بازتر و پاسخگوتر کردن مدیریت شهری لازم اند.

کلیدواژه ها:

فناوری اطلاعات ، شفافیت ، پاسخگویی ، مشارکت شهروندان ، فرایندهای اداری ، تصمیم گیری شهری ، دولت الکترونیک ، شهرهای هوشمند ، دانشگاه هنر اسلامی تبریز