جایگاه فناوری هوش مصنوعی در طراحی معماری اسلامی: مرور نظام مند بر ظرفیتها چالشها و مسیرهای آینده

با گسترش روزافزون فناوریهای هوش مصنوعی، مولد به ویژه مدلهایی نظیر شبکههای تخاصمی، مولد مدلهای انتشار و ابزارهای شخصی سازی شده مانند DreamBooth و ControlNet، طراحی معماری اسلامی با فرصت ها و چالشهای نوینی مواجه شده است. این مقاله با هدف بررسی نظام مند کاربرد این فناوریها در طراحی معماری اسلامی به تحلیل محتوای چند پژوهش کلیدی می پردازد که در آنها از مدلهای هوش مصنوعی برای بازنمایی، فرم، تزئینات و هویت فرهنگی معماری اسلامی استفاده شده است. روش شناسی پژوهش حاضر از نوع مروری با رویکرد تحلیل مضمون است. یافته ها نشان میدهند که مدلهای مولد میتوانند در تولید فرمهای مفهومی بازسازی نماهای تاریخی و آموزش طراحی اسلامی نقش موثری ایفا کنند. با این حال چالشهایی نظیر ساده سازی سبکهای سنتی، سوگیری داده ها و ناتوانی در بازنمایی دقیق عناصر فرهنگی همچنان پابرجاست. این مقاله با ارائه چارچوبی، مفهومی به بررسی ظرفیتهای مدلهای مولد در بازنمایی معماری اسلامی، محدودیتهای فنی و فرهنگی آنها و مسیرهای آینده برای توسعه مدلهای بومی سازی شده و تعامل پذیر میپردازد. نتایج این مرور میتواند مبنایی برای طراحی ابزارهای هوشمند، آموزش معماری اسلامی و حفظ میراث فرهنگی در بستر دیجیتال فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

طراحی معماری اسلامی ، فناوری هوش مصنوعی ، مدلهای هوش مصنوعی مولد ، تحلیل مضمون