فرهنگ غربی و تاثیر آن در معماری دوره قاجار

سده سیزدهم تا نیمه اول قرن چهاردهم هجری قمری همزمان با حکومت قاجاریه دوره گذار فرهنگی و اجتماعی جامعه ایرانی است. در این دوران شاهد تغییراتی در نگاه رجال سیاسی ایران از دنیای مجاور به دنیای فراتر غربی هستیم. برخی اتفاقات سیاسی نظیر جنگ ایران و روسیه تزاری در عهد فتحعلی شاه قاجار موجب آگاهی ایرانیان از سطح سنتی و عقب مانده ی نظامی و علمی کشور بود و نقطه عطفی در تصمیمات کلان برای دستیابی به دستاوردهای علمی نوین جهان بود. در هنر و معماری نیز ایران دستخوش تاثیراتی از دنیای پیشرفته و صنعت گرای غربی بود. در این نوشتار سعی شده با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی ضمن بررسی مولفههای موثر بر فرهنگ غربی و عوامل ایجاد غرب زدگی در ایران تاثیرات این تغییرات بر معماری دوره قاجار نیز بررسی شود براساس نتایج پژوهش میتوان گفت به نظر می آید که بروز این شرایط خاص که به تعبیری میتوان آن را با مفهوم ورود مدرنیسم و مدرنیته به ایران یکسان پنداشت دارای اثراتی بر معماری ایران بوده است. تاثیر معماری اروپا بر معماری ایران در دوران قاجار ابتدا خود را در ساختمانهای سلطنتی و اعیانی، سپس در بناهای عمومی و دست آخر در معماری مسکونی نشان داد. به این ترتیب تعدادی از عناصر معماری غربی وارد معماری ایرانی شد و در ترکیب با همان معماری به اصطلاح سنتی به کار رفت بخشی از این عناصر وام گرفته شده از معماری کلاسیک و نئوکلاسیک اروپا بود و بخشی دیگر هم تحت تاثیر معماری مدرن قرار داشت.

کلیدواژه ها:

فرهنگ معماری ، قاجار ، غرب زدگی ، معماری