ارزیابی نقش عوامل غیر کالبدی در شکل گیری چهارباغ های دو دوره هخامنشی و صفوی(نمونه موردی باغ پاسارگاد و باغ فین)

این پژوهش با هدف بررسی تاثیرات عوامل غیر کالبدی بر طراحی چهار باغهای ایرانی در دو دوره هخامنشی و صفوی انجام شده است. به طور خاص هدف تحقیق بررسی و تحلیل نقش عوامل غیر کالبدی مانند تاثیرات اجتماعی، تاریخی، فلسفی و محیطی در شکل گیری چهار باغهای هخامنشی و صفوی است این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای و متون تاریخی انجام شده است. دادههای مربوط به طراحی باغها در هر دو دوره جمع آوری و مورد مقایسه قرار گرفتند تا تفاوتها و شباهتهای موجود شناسایی شوند.یافتههای پژوهش نشان میدهد که اصول طراحی باغها از دوره هخامنشی به دوره صفوی منتقل شده اند اما تحت تاثیر تحولات،دینی، فرهنگی، و اجتماعی تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده اند در دوره هخامنشی باغها بیشتر به عنوان نماد قدرت و عظمت سیاسی شناخته میشدند در مقابل در دوره صفوی باغها به مراکز فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده و نقش مهمی در جامعه و فرهنگ ایرانی ایفا کردند همچنین هر دو دوره تاثیرات مذهبی بر طراحی باغها داشته اند هر چند این تاثیرات با شدت و نوع متفاوت بودهاند یکی دیگر از یافتههای کلیدی تحقیق شباهت باغها در تقویت هویت ملی و استفاده آنها در متون ادبی و هنری است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که باغهای ایرانی از دوره هخامنشی تا صفوی، علیرغم انتقال اصول بنیادی طراحی، تحت تاثیر تغییرات دینی و فرهنگی، دستخوش تحولات مهمی شده اند. این تحولات نه تنها در کارکرد و ظاهر باغها، بلکه در نقش آنها در جامعه نیز مشهود است. تحقیق حاضر به شناخت بهتر از تاثیرات غیرکالبدی بر طراحی باغهای تاریخی کمک میکند و میتواند به طراحی مدرن باغها و بهبود روشهای حفاظت از باغهای تاریخی یاری رساند. پیامدهای مثبت این تحقیق شامل ارتقاء شناخت از نقش باغها در شکل گیری هویت فرهنگی و ملی ایران و تاثیر آنها بر طراحیهای معاصر است.

کلیدواژه ها:

چهارباغ ، باغ ، ایرانی ، باغهای هخامنشی ، باغهای صفوی ، تاثیر عوامل غیر کالبدی بر معماری