نقش آموزش تعاملی در درک عمیق تر متون ادبی فارسی در کلاس های درس

آموزش تعاملی به عنوان یکی از رویکردهای نوین و موثر در نظام های آموزشی معاصر، نقشی بنیادین در ارتقای کیفیت یادگیری، افزایش درک مفهومی و پرورش مهارت های تفکر انتقادی در میان دانش آموزان دارد. در حوزه آموزش ادبیات فارسی، این شیوه می تواند تحولی عمیق در شیوه ی مواجهه ی دانش آموزان با متون ادبی ایجاد کند؛ زیرا تعامل میان معلم و شاگرد و همچنین میان دانش آموزان با یکدیگر، موجب می شود تا فرایند یادگیری از حالت منفعل و انتقال محور به تجربه ای پویا، کشف محور و مبتنی بر گفت وگو تبدیل شود. در چنین محیطی، متن ادبی نه صرفا به عنوان مجموعه ای از واژه ها و معانی، بلکه به عنوان پدیده ای زنده و چندلایه بررسی می شود که نیازمند درک بافت فرهنگی، زبانی، تاریخی و احساسی آن است. مقاله ی حاضر با رویکردی مروری، به تحلیل و تبیین نقش آموزش تعاملی در تعمیق درک متون ادبی فارسی در کلاس های درس می پردازد. بر پایه ی یافته های پژوهش های داخلی و بین المللی، آموزش تعاملی از طریق به کارگیری روش هایی همچون بحث گروهی، ایفای نقش، گفت وگوهای تحلیلی، پرسش محوری، نقد خلاق و فعالیت های مشارکتی، موجب می شود تا دانش آموزان ضمن فهم معنای ظاهری متن، به لایه های درونی تر و مفاهیم فلسفی و اخلاقی آن نیز دست یابند. همچنین این نوع آموزش، موجب افزایش علاقه به ادبیات، ارتقای توانایی تحلیل ادبی و تقویت حس تعلق فرهنگی در میان فراگیران می شود. در نتیجه، آموزش تعاملی نه تنها در خدمت انتقال دانش زبانی و ادبی است، بلکه ابزاری کارآمد برای رشد تفکر انتقادی، همدلی، مهارت های ارتباطی و تربیت فرهنگی دانش آموزان محسوب می شود. این مقاله با مروری جامع بر نظریه های یادگیری سازنده گرایی، تعامل گرایی و رویکردهای نوین آموزش زبان و ادبیات، به این نتیجه می رسد که تحول در شیوه تدریس ادبیات فارسی از مسیر آموزش تعاملی می گذرد؛ تحولی که می تواند راهی به سوی فهم عمیق تر، پایدارتر و انسانی تر از متون ادبی بگشاید.

کلیدواژه ها:

آموزش تعاملی ، ادبیات فارسی ، درک متن ادبی ، تفکر انتقادی ، یادگیری مشارکتی ، تعامل معلم و دانش آموز.