تحلیل محتوای کتاب های درسی با رویکرد جنسیت و عدالت آموزشی

این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی با تمرکز بر بازنمایی نقش های جنسیتی و میزان انطباق آن با اصول عدالت آموزشی انجام شده است. کتاب های درسی به عنوان ابزارهای بنیادین در فرآیند جامعه پذیری و انتقال ارزش ها، نقشی تعیین کننده در شکل دهی به نگرش های جنسیتی دانش آموزان دارند. در این مطالعه، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، محتوای تعدادی از کتاب های درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بسیاری از موارد، کلیشه های جنسیتی سنتی در قالب نقش های محدود و تکراری برای زنان و دختران بازتولید شده اند؛ در حالی که نقش های مردانه با تنوع، قدرت و فعالیت بیشتری همراه بوده اند. این نابرابری در بازنمایی نه تنها فرصت های برابر آموزشی را زیر سوال می برد، بلکه مانعی در مسیر تحقق عدالت آموزشی به شمار می آید. در پایان، بر ضرورت بازنگری در محتوای آموزشی با رویکرد جنسیت محور و ترویج نگرش های برابرطلبانه در نظام آموزشی تاکید شده است.

کلیدواژه ها:

جنسیت ، عدالت آموزشی ، تحلیل محتوا ، کتاب های درسی ، کلیشه های جنسیتی ، بازنمایی نقش ها ، نظام آموزشی