آموزش توسعه پایدار و محیط زیست از طریق درس کار و فناوری

در دهه های اخیر ضرورت تربیت شهروندانی، آگاه، مسئول و متعهد نسبت به محیط زیست و آینده، زمین توجه به آموزش توسعه پایدار را در نظام های آموزشی جهان بیش از پیش افزایش داده است. آموزش و پرورش می تواند از طریق برنامه ریزی درسی مناسب، نقش کلیدی در ترویج تفکر و رفتار پایدار ایفا کند. یکی از دروس دارای ظرفیت بالا در این زمینه درس کار و فناوری در دوره متوسطه اول است که با ماهیتی پروژه محور، مهارتی و کاربردی بستری مناسب برای تلفیق مفاهیم پایداری فراهم می آورد. این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت ها و چالش های آموزش توسعه پایدار و محیط زیست از طریق درس کار و فناوری انجام شد. روش تحقیق کیفی و داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساخت یافته با معلمان، بررسی محتوای کتاب درسی و مشاهده کلاس های درس گردآوری و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که با وجود نگرش مثبت معلمان نسبت به آموزش پایداری، آگاهی آنان نسبت به مفاهیم توسعه پایدار محدود بوده و آموزش رسمی در این زمینه ندیده اند. کتاب درسی نیز تنها به صورت محدود و پراکنده به مفاهیم زیست محیطی پرداخته و فاقد ساختار هدفمند در زمینه آموزش پایداری است. همچنین محدودیت هایی نظیر کمبود منابع آموزشی، تراکم زمانی کلاس ها و نبود حمایت های نهادی، اجرای موثر آموزش توسعه پایدار در این درس را با چالش مواجه ساخته است. در مجموع نتایج پژوهش نشان می دهد که درس کار و فناوری، در صورت بازنگری، محتوایی توانمندسازی معلمان و تامین زیرساخت های لازم می تواند به یکی از موثرترین بسترهای آموزش توسعه پایدار در نظام آموزشی ایران تبدیل شود.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، محیط زیست ، آموزش و پرورش ، درس کار و فناوری ، یادگیری پروژه محور ، آموزش برای پایداری