بررسی عناصر نقاشی کودکان و معنی آنها از منظر روانشناسی

روان شناسان به طرق مختلف به تحقیق درباره کودکان پرداخته اند که یکی از مهمترین آنها تحلیل نقاشیهای کودکان است. کودک با تمام وجود شخصیت ذهنی و عاطفی خود را نقاشی می کند. نقاشی زبان کودک است ابزاریست که بوسیله آن کودک خود را از ممنوعیت ها، تنش ها، ترس ها و اضطراب ها رها ساخته و هر آنچه او نمی تواند در قالب کلمات بیان کند از راه نقاشی به ما انتقال می دهد. این رهایی از دلهره ها و تنش ها هنگامی صورت می گیرد که نقاشی از ناخودآگاه کودک سرچشمه گرفته باشد؛ به همین دلیل اگر آموزش نقاشی را بر پایه تصحیح نقاشی قرار دهیم و در آن به کودکان از سنین پایین تمرین کپی کردن و تقلید از مدل را بیاموزیم مرتکب اشتباه می شویم. به دلیل اهمیت نقاشی، کودکان تحلیل های روان شناسان را از نقاشیهای کودکان با موضوعاتی چون، خانواده، خانه، آدمک، درخت، خورشید و ماه، حیوانات، رنگ و خطوط نقاشی کودکان بطور خلاصه بررسی می نماییم. هدف از تحقیق حاضر بررسی عناصر نقاشی و مفهوم هر کدام در نقاشی کودکان پیش دبستانی و دوره ابتدایی می باشد. روش تحقیق بصورت کتابخانه ای و مروری است. یافته ها نشان می دهد که اکثر کودکان نسبت به هنر علاقه مند هستند یکی از هنرهای آسان برای ابراز خلاقیت و احساسات درونی نقاشی است. کودکان در سنی که توانایی در دست گرفتن مداد را کسب می کنند، می توانند از طریق نقاشی ارتباط برقرار نمایند و تفکرات خود را به بیرون تراوش کنند. نقاشی پلی برای برقراری ارتباط با درون کودکان است. آن دنیای شخصی خود را می آفرینند و واقعیت ها را همان گونه که می دانند و می شناسند می کشند. در واقع آنها نه فقط آنچه را می بینند؛ بلکه آن چه را از جهان پیرامون درک می کنند، کشند. به همین دلیل نقاشیها با تصویر بزرگسالان متفاوت است. در نقاشی کودکان، گاه تنه ی درخت زرد، آسمان صورتی، گربه قرمز و صورت انسان بنفش می شود. احساس کودک به هر چیز رنگ تازه ای می دهد؛ به همین دلیل معلم می تواند از دانش آموزان بخواهد که هر یک مثلا، خانه، درخت، گربه و مورچه و... ذهنی خود را بکشند و آن را به هر رنگی که در ذهن مجسم کرده اند نشان دهند. عواطف و افکار کودکان از طریق تغییر شکل ها و رنگ ها، جابه جایی عناصر بزرگ و کوچک، کشیدن موضوعات به دلخواه و... نمایش داده می شود. تمایل به کشیدن تصاویر نزدیک به واقعیت در کودکان متفاوت است گاه زودتر و گاه دیرتر به وجود می آید. در هیچ شرایطی برای کودکان شکلی نکشید، رنگ انتخاب نکنید، الگو یا مدل نقاشی ارائه ندهید بلکه تنها به آنها کمک کنید تا تصویرهای ذهنی جالب و تازه ای بکشند و آن ها را رنگ آمیزی کنند تا خلاقیتشان پرورش یابد.

کلیدواژه ها:

روانشناسی ، نقاشی کودکان ، تشانگان