نقش معلمان در شکل گیری حس امنیت روانی و اجتماعی در دانش آموزان دوره ی ابتدایی با تاکید بر ساحت اعتقادی ، اخلاقی ، دینی

مطالعه ی حاضر با هدف بررسی و تحلیل نقش معلمان در شکل گیری حس امنیت روانی و اجتماعی دانش آموزان، با تاکید ویژه بر ساحتهای اعتقادی اخلاقی و دینی انجام شده است. امنیت روانی و اجتماعی از جمله نیازهای بنیادین دانش آموزان در محیطهای آموزشی است که تاثیر مستقیمی بر رشد شخصیت عملکرد تحصیلی تعاملات اجتماعی و سلامت روان آنان دارد. در این میان معلمان به عنوان مهمترین عناصر انسانی در نظام تعلیم و تربیت نقشی بی بدیل در ایجاد و تقویت این حس ایفا میکنند. این پژوهش از نوع مطالعات مروری بوده و با بهره گیری از منابع علمی معتبر منتشر شده در بازه زمانی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳، به بررسی یافتههای نظری و تجربی مرتبط با موضوع پرداخته است. منابع انتخاب شده شامل مقالات، پژوهشی، کتابهای تخصصی، گزارشهای علمی و اسناد آموزشی در حوزه های روانشناسی، تربیتی، تعلیم و تربیت، اسلامی، جامعه شناسی، آموزش و پرورش و اخلاق حرفه ای معلمان بوده اند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شده و حدود ۳۰ منبع علمی مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته های این مطالعه نشان میدهد که ویژگیهای شخصیتی و رفتاری، معلمان به ویژه در حوزه های اخلاقی و اعتقادی نقش تعیین کننده ای در شکل گیری فضای امن روانی و اجتماعی در مدرسه دارند. معلمانی که با صداقت، عدالت، همدلی، مسئولیت پذیری، احترام به کرامت انسانی و پایبندی به ارزشهای دینی با دانش آموزان تعامل دارند، زمینه ساز ایجاد محیطی امن، حمایتگر و انگیزشی برای رشد همه جانبهی دانش آموزان هستند. این تعامل مثبت نه تنها موجب کاهش اضطراب، ترس و احساس طرد شدگی در دانش آموزان میشود، بلکه به تقویت اعتماد به نفس، احساس تعلق، انگیزه ی یادگیری و رشد معنوی آنان نیز کمک میکند. همچنین مطالعات نشان میدهند که آموزش مبتنی بر ارزشهای اخلاقی و دینی، به ویژه در قالب رفتار الگویی، معلمان تاثیر عمیقی بر شکل گیری هویت دینی و اخلاقی دانش آموزان دارد. در این راستا توجه به تربیت حرفه ای معلمان در ساحتهای اعتقادی و اخلاقی، از طریق برنامه های آموزشی، کارگاه های تربیتی و بازنگری در نظام گزینش و ارزیابی، آنان به عنوان راهبردی موثر برای ارتقاء کیفیت محیط آموزشی و سلامت روانی و اجتماعی دانش آموزان پیشنهاد میشود.

کلیدواژه ها:

معلم ، امنیت روانی و اجتماعی ، تعلیم و تربیت ، ساحت ، اعتقادی ، اخلاقی ، دینی ، دانش آموزان