مروری بر مفهوم «طراحی الهام بخش» در آموزش و محیط های یادگیری خلاقانه در نظام آموزش و پرورش

هدف این مقاله مروری، بررسی و تبیین مفهوم «طراحی الهام بخش» و نقش آن در ایجاد محیط های یادگیری خلاقانه در نظام آموزش و پرورش است. در دهه های اخیر، پارادایم های آموزشی از رویکردهای سنتی معلم محور به سمت مدل های دانش آموزمحور و تجربه گرا تغییر مسیر داده اند. در این میان، فضای فیزیکی موسسات آموزشی به عنوان یک «معلم سوم» تلقی می شود که پتانسیل بالایی برای تاثیرگذاری بر فرآیندهای شناختی، عاطفی و اجتماعی فراگیرندگان دارد. طراحی الهام بخش، فراتر از زیبایی شناسی صرف، به دنبال خلق فضاهایی است که کنجکاوی، انگیزه، تعامل و نوآوری را برمی انگیزد. این پژوهش با استفاده از روش مرور نظام مند و تحلیل محتوای منابع موجود، به بررسی ابعاد مختلف طراحی الهام بخش، از جمله نقش عناصر معماری، انعطاف پذیری فضا، استفاده از مواد و متریال های نوین، و ادغام فناوری در محیط های آموزشی می پردازد. یافته های این مرور نشان می دهد که فضاهای آموزشی که با رویکرد الهام بخش طراحی شده اند، تاثیر مستقیمی بر بهبود انگیزه تحصیلی، ارتقای سطح خلاقیت و تسهیل فرآیندهای یادگیری مشارکتی دارند. همچنین، این مقاله چالش ها و موانع موجود در پیاده سازی این گونه طراحی ها در نظام آموزش و پرورش فعلی را مورد بحث قرار داده و راهکارهایی برای بهره گیری موثرتر از پتانسیل های طراحی فضا در جهت تحقق اهداف آموزشی نوین ارائه می دهد. نتیجه گیری می شود که سرمایه گذاری در طراحی الهام بخش فضاهای آموزشی، یک ضرورت استراتژیک برای پرورش نسل های متفکر، خلاق و آماده برای مواجهه با چالش های آینده محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

طراحی الهام بخش ، محیط های یادگیری خلاقانه ، معماری فضاهای آموزشی ، نظام آموزش و پرورش ، خلاقیت دانش آموزان