الگوی راهبردی افزایش مشارکت والدین و انجمن اولیا و مربیان در توسعه آموزشی، تربیتی و عمرانی مدارس: چالش ها، راهکارها و مدل های موفق

مشارکت والدین و انجمن اولیا و مربیان در امور آموزشی، پرورشی و عمرانی مدارس، یکی از ارکان کلیدی موفقیت نظام تعلیم و تربیت محسوب می شود. این مقاله با رویکرد اقدام پژوهی، به بررسی چالش های مرتبط با میزان مشارکت والدین در مدرسه پرداخته و راهکارهای عملی و علمی برای ارتقای این تعامل ارائه می دهد. پژوهش های متعدد نشان داده اند که تعامل مثبت بین والدین و مدارس، منجر به بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان، ارتقای کیفیت محیط یادگیری، افزایش انگیزه و کاهش مشکلات رفتاری می شود (Epstein, ۲۰۱۱؛ Fan & Chen, ۲۰۰۱). با این حال، بسیاری از مدارس با موانعی چون عدم اطلاع رسانی شفاف، ضعف در اعتمادسازی، مشکلات اقتصادی و موانع فرهنگی در جذب والدین مواجه هستند. در این پژوهش، با بهره گیری از مدل های نظری مشارکت اجتماعی (Epstein, ۱۹۹۵) و سرمایه اجتماعی (Coleman, ۱۹۸۸)، راهبردهای عملی برای افزایش تعامل مدرسه و خانواده مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق شامل گردآوری داده های کیفی و کمی از طریق مصاحبه، پرسشنامه های استاندارد، مشاهده مستقیم و بررسی پژوهش های مرتبط بوده است. نتایج نشان می دهد که شفاف سازی نیازهای مدرسه، اطلاع رسانی موثر، استفاده از مهارت های والدین، ایجاد فرصت های مشارکت غیرمالی و ارائه مشوق ها از جمله عوامل کلیدی در افزایش میزان حضور والدین در امور مدرسه است. اجرای این راهکارها منجر به افزایش ۹۰٪ حضور والدین در جلسات انجمن اولیا و مربیان، ارتقای سطح مشارکت مالی و غیرمالی آنان در توسعه زیرساخت های مدرسه و بهبود ارتباطات میان خانواده و مدرسه شده است. بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاد می شود که مدارس با تدوین دستورالعمل های مشارکتی شفاف، بهره گیری از ظرفیت خیرین، برگزاری کارگاه های آموزش خانواده و ایجاد کانال های ارتباطی پویا به ارتقای تعامل والدین با مدرسه کمک کنند. این پژوهش می تواند به عنوان الگویی عملی و مستند برای سایر مدارس در جهت تقویت مشارکت مردمی و توسعه پایدار نظام آموزشی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، بررسی تاثیر مشارکت والدین بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان و مطالعه تطبیقی روش های موفق در سایر کشورها، می تواند مسیر پژوهش های آینده را روشن سازد.

کلیدواژه ها:

مشارکت والدین ، انجمن اولیا و مربیان ، توسعه آموزشی ، اعتمادسازی ، تعامل مدرسه و خانواده