تاثیر مداخلات آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب تحصیلی و انگیزش دانش آموزان: یک مرور نظام مند

این مرور نظام مند با هدف بررسی تاثیر مداخلات آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب تحصیلی و انگیزش دانش آموزان، ۲۴ مطالعه تجربی و شبه تجربی (۸۷۳۲ دانش آموز، میانگین سنی ۱۲-۲۲ سال) را که تا اکتبر ۲۰۲۳ منتشر شده اند، تحلیل کرد. با استفاده از دستورالعمل PRISMA، مطالعات از پایگاه های PubMed، Scopus، PsycINFO، ERIC، و Web of Science انتخاب شدند. یافته ها نشان دادند که مداخلات ذهن آگاهی به طور موثری اضطراب تحصیلی را کاهش می دهند، به ویژه در دانش آموزان دبیرستانی و دانشگاهی، و در برنامه های ساختارمند و طولانی تر، انگیزش درونی را تقویت می کنند. عوامل زمینه ای مانند سن، جنسیت، و نوع مداخله بر اثربخشی تاثیر داشتند، به طوری که زنان و دانش آموزان بزرگ تر پاسخ قوی تری نشان دادند. این نتایج با نظریه های خودتعیین گری، شناختی-رفتاری، و کنترل-ارزش همخوانی دارند و نقش ذهن آگاهی را به عنوان ابزاری تحول آفرین در بهبود سلامت روان و عملکرد تحصیلی تایید می کنند. با وجود محدودیت هایی مانند ناهمگنی در طراحی مداخلات و کمبود داده های بلندمدت، این مرور بر ضرورت ادغام ذهن آگاهی در برنامه های درسی و استانداردسازی مداخلات تاکید دارد. پیشنهاد می شود پژوهش های آینده اثرات بلندمدت، تعامل اضطراب و انگیزش، و کاربرد در زمینه های متنوع تر را بررسی کنند. این مطالعه چارچوبی آکادمیک برای سیاست گذاری آموزشی ارائه می دهد که سلامت روان و انگیزه را به عنوان ستون های اصلی یادگیری تقویت می کند.

کلیدواژه ها:

ذهن آگاهی ، مداخلات آموزشی ، اضطراب تحصیلی ، انگیزش تحصیلی ، مرور نظام مند ، خودتنظیمی ، سلامت روان ، نظریه خودتعیین گری ، نظریه شناختی-رفتاری ، نظریه کنترل-ارزش