پیاده روی اربعین به مثابه تمرین جمعی عبور از فردیت تحمیلی

در جهانی که نظم نئولیبرالی با فردگرایی و قطع پیوندهای جمعی سوژه انسانی را در حصار مصرف رقابت و انزوا تعریف می کند، آیین پیاده روی اربعین به مثابه یک گفتمان مقاومت فرهنگی بستری برای بازسازی هویتی جمع محور و معناساز فراهم می آورد. مسئله این پژوهش بر آن است تا بررسی کند چگونه اربعین با ساختارهای زبانی آیینی و مناسکی خود، به بازتعریف «خود» انسانی در دل «دیگری» می پردازد و چه نسبتی با سیاستهای فردگرایانه نظامهای غربی دارد. هدف پژوهش، تبیین چگونگی شکل گیری گفتمان جمعی در اربعین به عنوان پاسخ فرهنگی و معنوی به فردیت تحمیلی مدرن است. روش پژوهش، تحلیل گفتمان انتقادی با تکیه بر چارچوب نورمن فرکلاف بود که با استفاده از کدگذاری استقرایی در قالب ۵ مقوله کلان از میان مقالات علمی داخلی و خارجی استخراج شد. یافته ها نشان دادند که پیاده روی اربعین با خلق هویت اشتراکی، زبان مقاومت بدن، آیینی، تجربه فراملی و منطق ضدمصرفی، نه تنها مناسکی دینی بلکه گفتمانی پویا و بین افرهنگی است که سوژه انسانی را از انزوای مدرن رها می سازد این گفتمان مدل جایگزینی از سوژه سازی مبتنی بر ایثار مشارکت و امت محوری ارائه می دهد که می تواند بنیانهای نظری نوسازی فرهنگی را در چارچوب های پسااستعماری تقویت کند.

کلیدواژه ها:

گفتمان مقاومت ، اربعین ، هویت ، جمعی ، تحلیل گفتمان انتقادی ، مدرنیته