ارزیابی روش هزینه یابی جریان مواد (MFCA) در کاهش ضایعات و بهبود بهره وری در صنعت بسته بندی عسل رویکردی پایدار برای صنایع غذایی و کشاورزی

افزایش هزینه های مواد اولیه و بسته بندی در صنایع غذایی و ضرورت کاهش ضایعات استفاده از ابزارهای نوین مدیریت هزینه را ضروری ساخته است. در این پژوهش رویکرد هزینه یابی جریان مواد Material Flow Cost Accounting) مطابق با استاندارد ISO۱۴۰۵۱ در یک واحد بسته بندی عسل در تبریز پیاده سازی شد. داده های تحقیق از طریق موازنه جرم تخصیص هزینه ها به مواد اولیه، انرژی فرآیندها و مدیریت پسماند گردآوری و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که از کل ورودی ۲۴۷، ۹۶ کیلوگرم ماده خام، معادل ۹۳،۷۲۷ کیلوگرم محصول مثبت ۹۷ درصد) و ۲،۵۲۰ کیلوگرم ضایعات (۳) درصد حاصل شد. برآوردها نشان داد هزینه ضایعات در یک دوره تولیدی به ۹۱۴،۲۱۶ میلیون ریال رسیده و بیش از ۸۰ درصد هزینه های کل مربوط به مواد اولیه بوده است، در حالی که تنها حدود ۱ درصد به ضایعات اختصاص داشت. همچنین هزینه فرآیند بسته بندی (۳،۶۸۷) میلیون ریال) به عنوان یکی از مهمترین عوامل اتلاف شناسایی شد. استقرار MFCA با شفاف سازی هزینه های پنهان و اصلاح فرآیندها منجر به کاهش محسوس هزینه های بسته بندی کاهش ضایعات و ارتقای بهره وری اقتصادی گردید یافته ها نشان میدهد که به کارگیری ISO۱۴۰۵۱ می تواند علاوه بر افزایش کارایی در کاهش تهدیدات امنیت غذایی و زیست محیطی نیز نقش موثری ایفا کند.

کلیدواژه ها:

هزینه یابی جریان مواد (ISO۱۴۰۵۱ ، MFCA ، ضایعات بسته بندی ، بهره وری اقتصادی ، امنیت غذایی