قوام مکتب معماری یزد در سده هشتم هجری قمری با تاکید بر تعدادی از مدارس دوران ایلخانی و آل مظفر

دوران حاکمیت مظفریان کوتاه بود اما میراث این سلسله در یزد ساخت بناهای مختلفی بود که آثار آن تا سال ها پس از آن نیز باقی ماند و الگوی معماری های بعد از آن قرار گرفت. در این بین مدارس از اهمیت بالائی برخوردارند. هدف اصلی در این پژوهش، تحلیل معماری این دسته از بناهای دوره ایلخانی و آل مظفر بر اساس شواهد و بقایای موجود از سه منظر "ساختاری"، "تکنولوژی ساخت" و "تزئینات" می باشد که پس از دوران مغول پا به منصه ظهور گذاشتند. این پژوهش تاریخی به روش موردکاوی استقرائی و با توصیف و تحلیل شواهد کالبدی برجای مانده از آن دوران و با استناد به منابع تاریخی و غیرمستقیم انجام گرفته است. برای اولین بار یک دولتی ایرانی پس از سده ها استیلای ترکان و مغولان شکل گرفت که اقبال خود را در ساخت تاسیسات عام المنفعه بیشتر یافت. نتایج تحقیق نشان می دهد تاکید بر فعالیت های عمرانی وجود داشته که با توجه به فترت دوران مغول و انگیزه معماران وقت برای بازشناسی هویت از دست رفته، طبیعی بوده و این احیاء و تداوم آن در دوران پساایلخانی پویا مانده است. الگوی مدارس این دوران متاثر از شرایط فرهنگی و اجتماعی حاکم بر عصر نیز بوده است. حمله مغول سبب پریشانی اهل فرهنگ شد و توجه به این اقشار به خصوص نزد مظفریان و علائق آن ها به آبادانی، رونق ساخت و ساز را به ارمغان آورد. این مدارس عمدتا گنبددار، دارای پلان هایی با ساختار محورمند بوده و معمولا با تزئینات معتنابه مخصوصا با تقسیمات نغول و تاق بندی سه تائی، رنگینه های مقاوم و نیز دقت در اجرای هندسه هستند. زیباشناختی کاربردی، پرحجمی و تنوع نشان از توجه بالای آمران و طراحان سده هشتم دارد که عرصه برای خلاقیت آن ها بخوبی فراهم بوده است و علی رغم اوضاع سیاسی نامطلوب، اقداماتشان در راستای رفاه عامه مردم بوده است.کلمات کلیدی: الگوی معماری؛ مدارس؛ دوره آل مظفر؛ مکتب معماری یزد

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: الگوی معماری ، مدارس سده ی هشتم هجری ، دوره ایلخانی ، دوره آل مظفر ، قوام مکتب معماری یزد