ردپاهای جدید ژئوشیمیایی در سناریو تکتونیکی اقیانوس تتیس در زاگرس رویکردی جدید به پتروژنز افیولیت های منطقه حاجی آباد

مجموعه افیولیتی حاجی آباد یک مثال بارز از این سکانسهای افیولیتی بازمانده اقیانوس نئوتتیس است که در کشور ایران و شمال استان هرمزگان برون زد دارد. مجموعه حاجی آباد دارای دو سکانس شمال شرقی و شمال غربی بوده که به لحاظ لیتولوژی با یکدیگر مشابه است. سنگهای الترامافیک این مجموعه را بیشتر هارز بورژتها سپس لرزولیتها و دونیتها تشکیل میدهند. بررسیهای پتروگرافی نسل های مختلف کانیهای الیوین و پیروکسن و آثار دگر شکلی و تاثیر فشارهای مختلف بر تشکیل این سنگها را نشان می دهد. بررسیهای شیمی کانی در این سنگها نشان میدهد که میانگین فشار حاکم بر این سنگ ها حدود ۵-۱۲ کیلوبار و میانگین دمای حاکم در حدود ۱۰۰۰-۱۳۸۳ درجه سانتی گراد در بوده است. جهت بررسی ماهیت اصلی این سنگها با ردیابی شاخصهای عناصر نادرخاکی و استفاده از نسبت Dy, Gd به Yb در سنگهای الترامافیک منطقه ثابت گردید که شرایط دما و فشاری حاکم و ترکیب شیمیایی این سنگ ها نشان دهنده نشات گرفتن چنین مذابهایی از بخش اسپینل لرزولیتی گوشته ی بالایی است. در این مطالعه همچنین با استفاده از ردیابهای پیروکسن و کروم اسپینل محیط تکتونیکی دقیق این دو دسته سکانس افیولیتی به خوبی تعیین گردید بطوریکه هر دو دسته افیولیت دارای الترامافیک های متفاوتی از لحاظ سرنوشت تکتونیکی. این بررسی نشان میدهد که الترامافیک های بخش شمال غربی این مجموعه تطابق خوبی با افیولیتهای آبیسال مشابه محیط مورب دارند و این در حالی است که الترامافیکهای بخش شمال شرقی علاوه بر داشتن گرایش اکثر نمونه ها به محیط آبیسال آثاری از مولفههای فرورانش مشابه با محیط سوپرا سابداکشن را به نشان میدهند.

کلیدواژه ها:

افیولیتهای مزوزوئیک ، الترامافیک حاجی آباد ، آبیسال ، سوپراسابداکشن