شیعه و سیاست: بررسی تاثیرات مذهبی بر تحولات سیاسی ایران از قرن ۱۰ تا ۲۰ میلادی

این مقاله به بررسی تاثیرات مذهب شیعه بر تحولات سیاسی ایران از قرن دهم تا بیستم میلادی می پردازد و نقش آن را در شکل دهی به هویت ملی و فرهنگی ایرانیان تحلیل می کند. با ظهور سلسله های شیعه گرا، از جمله آل بویه و صفویه، مذهب شیعه به عنوان یک عنصر کلیدی در مشروعیت بخشی به قدرت های سیاسی و همچنین در تقویت هویت ملی ایرانیان شناخته شد. شاه عباس اول، به عنوان یکی از مهم ترین پادشاهان صفوی، با ترویج مذهب شیعه و ایجاد نهادهای مذهبی، به تقویت این هویت و مقابله با تهدیدات خارجی، به ویژه از سوی امپراتوری عثمانی، پرداخت. در دوران مشروطه، روحانیون شیعه نقش مهمی در هدایت جنبش های اجتماعی و سیاسی ایفا کردند و این روند نشان دهنده ی تاثیر عمیق مذهب بر ساختارهای اجتماعی و سیاسی بود. با ورود به قرن بیستم، ظهور جنبش های سکولار و مدرن سازی به چالش هایی برای روحانیون و نهادهای مذهبی تبدیل شد، اما انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ نشان داد که مذهب شیعه همچنان به عنوان یک نیروی موثر در سیاست ایران باقی مانده است. این تحقیق با استفاده از منابع معتبر تاریخی و تحلیلی، نشان می دهد که مذهب شیعه نه تنها به عنوان ابزاری برای مشروعیت سیاسی عمل کرده، بلکه به عنوان نیرویی برای همبستگی و مقاومت در برابر تهدیدات داخلی و خارجی به شمار می آید. در نهایت، مقاله به رابطه پیچیده و پویا میان مذهب و سیاست در تاریخ ایران اشاره می کند و چشم اندازی به آینده این تعاملات ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

مذهب شیعه ، سیاست ، تحولات سیاسی ، هویت ملی ، آل بویه ، صفویه ، شاه عباس اول ، انقلاب اسلامی