بررسی تاثیر آموزش مهارت های تصمیم گیری و حل مسئله بر کاهش رفتارهای مخاطره آمیز دانش آموزان مقاطع مختلف

در دنیای پیچیده و پویای امروز که تحولات اجتماعی، فرهنگی، فناورانه و ارتباطی با سرعتی بی سابقه در حال وقوع است، نوجوانان و دانش آموزان بیش از هر زمان دیگری در معرض انواع رفتارهای پرخطر و مخاطره آمیز قرار گرفته اند. تغییرات سبک زندگی، گسترش شبکه های اجتماعی، ضعف در مهارت های ارتباطی، فشار همسالان، بحران های هویتی و کمبود حمایت های عاطفی از سوی خانواده یا مدرسه، عواملی هستند که می توانند زمینه ساز بروز رفتارهایی همچون پرخاشگری، مصرف مواد مخدر، فرار از مدرسه، خشونت، روابط نامناسب، خطرپذیری در فضای مجازی و سایر انحرافات رفتاری شوند. در چنین شرایطی، نظام تعلیم و تربیت به عنوان نهاد بنیادین شکل دهنده شخصیت و رفتار اجتماعی کودکان و نوجوانان، مسئولیتی حیاتی در پیشگیری از این آسیب ها و ارتقای سلامت روانی و اجتماعی نسل آینده بر عهده دارد. یکی از مهم ترین راهبردهایی که پژوهش های تربیتی و روان شناسی معاصر بر آن تاکید دارند، آموزش مهارت های زندگی، به ویژه مهارت های تصمیم گیری و حل مسئله است. این دو مهارت از پایه ای ترین مهارت های شناختی و اجتماعی محسوب می شوند که نقش مستقیم و تعیین کننده ای در خودکنترلی، تفکر منطقی، خودآگاهی و انتخاب های سالم فرد ایفا می کنند. آموزش تصمیم گیری به دانش آموزان کمک می کند تا در موقعیت های دشوار، توانایی تحلیل گزینه ها، ارزیابی پیامدها و انتخاب بهترین رفتار ممکن را بر اساس اصول اخلاقی و واقعیت های موجود پیدا کنند. از سوی دیگر، مهارت حل مسئله به آنان می آموزد که مشکلات و چالش های روزمره را به جای اجتناب یا واکنش هیجانی، با نگرشی منطقی و راهبردی مورد بررسی قرار داده و راه حل های مناسب و سازنده برای آن بیابند. این مهارت ها، بنیان رشد شخصیتی و اجتماعی افراد را شکل داده و موجب کاهش ناتوانی های هیجانی و رفتارهای تکانشی در مواجهه با بحران ها می شوند. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی تاثیر آموزش مهارت های تصمیم گیری و حل مسئله بر کاهش رفتارهای مخاطره آمیز دانش آموزان مقاطع مختلف پرداخته شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که آموزش مهارت های تصمیم گیری و حل مسئله تاثیر معناداری در کاهش رفتارهای مخاطره آمیز دانش آموزان دارد و موجب افزایش خودکنترلی، مسئولیت پذیری و انتخاب رفتارهای سالم تر در موقعیت های مختلف می شود.

کلیدواژه ها:

مهارت ، تصمیم گیری ، حل مسئله ، رفتار ، دانش آموزان ، آموزش