بررسی اثر آموزش مهارت زندگی و اجتماعی بر توانایی حل تعارض و تعامل مثبت با همسالان

در دنیای پیچیده و پرتنش امروز، کودکان و نوجوانان بیش از هر زمان دیگری نیازمند توانایی های روانی، اجتماعی و ارتباطی هستند تا بتوانند با چالش ها و موقعیت های گوناگون زندگی خود به شیوه ای سازنده و موثر روبه رو شوند. یکی از مهم ترین مهارت هایی که به افراد کمک می کند تا در روابط بین فردی خود موفق باشند، مهارت های زندگی و اجتماعی است. این مهارت ها به افراد می آموزند چگونه احساسات خود را بشناسند، بر هیجانات منفی کنترل داشته باشند، تصمیم های درست بگیرند، به شکل موثر با دیگران ارتباط برقرار کنند و در مواجهه با تعارض ها و اختلاف نظرها، به جای واکنش های هیجانی و پرخاشگرانه، از روش های منطقی و سازنده استفاده نمایند. از دیدگاه روان شناسی تربیتی، آموزش مهارت های زندگی یکی از موثرترین رویکردها برای رشد همه جانبه شخصیت کودکان و نوجوانان است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز مهارت های زندگی را مجموعه ای از توانایی های روانی – اجتماعی تعریف می کند که افراد را قادر می سازد تا با مطالبات و چالش های زندگی روزمره به شیوه ای موثر و مثبت مواجه شوند. این مهارت ها شامل خودآگاهی، همدلی، ارتباط موثر، روابط بین فردی سالم، تصمیم گیری، حل مسئله، تفکر نقاد، تفکر خلاق، مقابله با استرس و کنترل هیجانات است. در این میان، مهارت های حل تعارض و تعامل مثبت با همسالان نقش بسیار تعیین کننده ای در شکل گیری روابط اجتماعی سالم دارند، زیرا بیشتر مشکلات رفتاری در محیط های آموزشی، خانوادگی و اجتماعی از ضعف در این مهارت ها ناشی می شود. کودکان در دوران تحصیل، بخش قابل توجهی از زندگی خود را در تعامل با همسالان می گذرانند. نحوه برقراری این تعامل ها، توانایی درک احساسات دیگران، احترام به تفاوت ها، همکاری، سازش و حل تعارض ها به شیوه ای صلح آمیز، مستقیما بر سلامت روان، عزت نفس و موفقیت تحصیلی آنان تاثیر می گذارد. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی اثر آموزش مهارت های زندگی و اجتماعی بر توانایی حل تعارض و تعامل مثبت با همسالان پرداخته شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که آموزش مهارت های زندگی تاثیر مستقیمی بر ارتقای رفتارهای اجتماعی مثبت، کاهش پرخاشگری، بهبود مهارت های ارتباطی و افزایش توانایی حل مسئله دارد. این آموزش ها به دانش آموزان می آموزد که تعارض بخشی طبیعی از روابط انسانی است و می توان آن را به فرصتی برای رشد، درک متقابل و یادگیری تبدیل کرد. به بیان دیگر، حل تعارض نه به معنای اجتناب از اختلاف، بلکه به معنای مدیریت موثر آن است.

کلیدواژه ها:

مهارت زندگی ، مهارت اجتماعی ، حل تعارض ، تعامل مثبت ، دانش آموزان