بررسی نقش هوش هیجانی معلمان در مدیریت تعارض ها و پیشگیری از رفتارهای پرخاشگرانه دانش آموزان

مدرسه نه تنها مکانی برای انتقال دانش و پرورش توانایی های علمی محسوب می شود، بلکه بستری است برای شکل گیری شخصیت، رشد مهارت های اجتماعی، و یادگیری شیوه های تعامل سالم با دیگران. در این میان، نقش معلمان به عنوان الگوهای تربیتی و راهنمایان اصلی فرآیند یادگیری، نقشی حیاتی و چندبعدی است. معلمان نه تنها وظیفه انتقال مفاهیم علمی را بر عهده دارند، بلکه مسئولیت ایجاد محیطی آرام، امن و سازنده را نیز بر دوش می کشند. در چنین محیطی، دانش آموزان می توانند احساس امنیت روانی کنند و در نتیجه توانایی های بالقوه خود را بهتر شکوفا سازند. یکی از چالش های جدی که نظام های آموزشی در سطوح مختلف با آن روبه رو هستند، ظهور رفتارهای پرخاشگرانه و بروز تعارض های میان فردی در کلاس های درس است. پرخاشگری دانش آموزان می تواند اشکال مختلفی از جمله کلامی، فیزیکی و یا حتی روانی داشته باشد و در صورت عدم مدیریت صحیح، نه تنها روند یادگیری را مختل می سازد، بلکه به کاهش انسجام کلاس و افزایش تنش های بین فردی می انجامد. در واقع، پرخاشگری دانش آموزان یکی از مهم ترین عواملی است که سلامت روانی و اجتماعی محیط آموزشی را تهدید می کند و در صورت تداوم، پیامدهای جبران ناپذیری بر رشد شخصیتی و تحصیلی آنان خواهد داشت. از این رو، یافتن راهکارهایی برای مدیریت تعارض ها و پیشگیری از بروز چنین رفتارهایی، ضرورتی اجتناب ناپذیر در نظام تعلیم و تربیت به شمار می رود. هوش هیجانی به معنای توانایی فرد در شناخت، درک و مدیریت هیجان های خود و دیگران، همدلی با احساسات دیگران و بهره برداری سازنده از هیجان ها در جهت بهبود روابط انسانی تعریف می شود. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی نقش هوش هیجانی معلمان در مدیریت تعارض ها و پیشگیری از رفتارهای پرخاشگرانه دانش آموزان شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میان سطح هوش هیجانی معلمان و توانایی آنان در برقراری ارتباط مثبت با دانش آموزان رابطه ای مستقیم وجود دارد. معلمانی که قادرند احساسات خود را به شیوه ای مناسب ابراز کنند و نسبت به نیازهای عاطفی دانش آموزان حساسیت بیشتری دارند، می توانند فضایی آکنده از اعتماد و همدلی ایجاد کنند. چنین فضایی به کاهش اضطراب و تنش های روانی در کلاس می انجامد و دانش آموزان کمتر دچار رفتارهای پرخاشگرانه یا تعارض آمیز می شوند.

کلیدواژه ها:

هوش ، هوش هیجانی ، مدیریت ، پرخاشگری ، دانش آموزان