نمادشناسی رنگها در معماری اسلامی از منظر روانشناسی تحلیلی یونگ

این پژوهش به بررسی نمادشناسی رنگ ها در معماری اسلامی از منظر روانشناسی تحلیلی کارل یونگ می پردازد. رنگ ها به عنوان عناصر کلیدی در طراحی معماری اسلامی، نه تنها جنبه های زیباشناختی دارند، بلکه بار معنایی و فرهنگی عمیقی را نیز حمل می کنند. هدف این تحقیق، تحلیل تاثیرات روانشناختی و فرهنگی رنگ ها بر تجربه کاربران از فضاهای معماری اسلامی و بررسی تفاوت های جغرافیایی و فرهنگی در استفاده از این رنگ ها است. روش تحقیق ترکیبی (کیفی و کمی) بوده و داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با معماران و تاریخ نگاران، مشاهدات میدانی از مساجد و بناهای تاریخی اسلامی، و پرسشنامه های توزیع شده میان عموم جمع آوری شده اند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری (SPSS) و نرم افزارهای تحلیل کیفی (NVivo) انجام شده است.یافته ها نشان می دهد که رنگ هایی مانند آبی، سبز و طلایی به ترتیب نماد آرامش، زندگی و شکوه هستند و تاثیرات روانشناختی قابل توجهی بر کاربران فضاهای معماری اسلامی دارند. این رنگ ها حس تعلق، هویت فرهنگی و معنویت را در کاربران تقویت می کنند. همچنین، تفاوت های فرهنگی و جغرافیایی در استفاده از رنگ ها در معماری اسلامی مشاهده شده است. برای مثال، در ایران رنگ آبی بیشتر به عنوان نماد معنویت استفاده می شود، در حالی که در کشورهای عربی رنگ سبز نماد زندگی و بهشت است. معماران معاصر نیز از رنگ ها به صورت نوآورانه ای در طراحی پروژه های معماری اسلامی استفاده می کنند، که به حفظ هویت فرهنگی در عین مدرنیته کمک می کند.این پژوهش به درک بهتر از نقش رنگ ها در معماری اسلامی و تاثیرات روانشناختی آن ها بر کاربران کمک می کند. نتایج این تحقیق می تواند به معماران و طراحان در خلق فضاهای معماری معاصر با الهام از معماری اسلامی یاری رساند و به حفظ و ارتقاء هویت فرهنگی جوامع اسلامی کمک کند. همچنین، این پژوهش به پر کردن شکاف های تحقیقاتی در زمینه نمادشناسی رنگ ها در معماری اسلامی کمک می کند و زمینه را برای تحقیقات بیشتر در این حوزه فراهم می سازد.

کلیدواژه ها:

نمادشناسی ، رنگ ها ، معماری اسلامی ، روانشناسی تحلیلی ، کارل یونگ ، هویت فرهنگی.