بررسی عوامل موثر بر رشد مسئولیت پذیری در دوره ابتدایی

مسئولیت پذیری یکی از مهم ترین مهارت های فردی و اجتماعی است که رشد آن در دوره ابتدایی، تاثیر قابل توجهی بر موفقیت تحصیلی، اخلاقی و اجتماعی کودکان دارد. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر رشد مسئولیت پذیری در دانش آموزان دوره ابتدایی شامل عوامل فردی، خانوادگی، مدرسه ای و اجتماعی بود. این مطالعه از نوع پیمایشی-همبستگی و جامعه آماری آن شامل ۲۵۰ دانش آموز مدارس دولتی شهر شازند بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه مسئولیت پذیری و پرسشنامه عوامل موثر بود که پایایی آن ها با ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب ۰/۸۲ و ۰/۸۵ تایید شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ و آزمون های آماری توصیفی، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه تحلیل شد.نتایج پژوهش نشان داد که بین مسئولیت پذیری دانش آموزان و متغیرهای فردی، خانوادگی، مدرسه ای و اجتماعی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بیشترین تاثیر بر مسئولیت پذیری به عوامل مدرسه ای تعلق داشت و ترکیب چهار عامل اصلی توانست ۶۲٪ تغییرات مسئولیت پذیری کودکان را توضیح دهد. یافته ها همچنین نشان دادند که ویژگی های فردی مانند خودکنترلی و پشتکار، سبک تربیتی والدین، فعالیت های گروهی مدرسه و تعامل مثبت با همسالان، نقش مهمی در شکل گیری رفتار مسئولانه دارند.این پژوهش اهمیت توجه همزمان به خانواده، مدرسه، جامعه و ویژگی های فردی کودک را در پرورش مسئولیت پذیری تاکید می کند و می تواند مبنای برنامه ریزی های تربیتی و آموزشی برای تقویت رفتار مسئولانه کودکان در دوره ابتدایی باشد.

کلیدواژه ها:

مسئولیت پذیری ، کودکان ابتدایی ، عوامل فردی ، عوامل خانوادگی ، عوامل مدرسه ای ، عوامل اجتماعی