رویکردهای نوین پیشگیری و مداخله در برابر قلدری، خشونت و تبعیض در محیط های آموزشی

قلدری و رفتارهای خشونت آمیز در مدارس و دانشگاه ها، پدیده هایی چندبعدی و ریشه دار هستند که می توانند سلامت روانی، احساس امنیت، عزت نفس و حتی عملکرد تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهند. در شرایطی که فضای آموزشی باید بستری برای رشد فردی، پرورش مهارت های اجتماعی و تقویت ارزش های اخلاقی باشد، بروز چنین رفتارهایی مانع شکوفایی استعدادها و کاهش کیفیت یادگیری می شود. از این رو، نیاز به راهکارهایی فراتر از واکنش های مقطعی و تنبیهی احساس می شود؛ راهکارهایی که به پیشگیری مستمر، اصلاح روابط انسانی و ارتقای فرهنگ احترام متقابل بینجامند. آموزش مهارت های اجتماعی و هیجانی نظیر همدلی، تاب آوری، خودتنظیمی و حل تعارض، همراه با شکل دهی به فرهنگ مدرسه ای حمایتگر و مشارکتی، می تواند زمینه بروز رفتارهای آسیب زا را کاهش دهد. همچنین شواهد حاکی از آن است که به کارگیری سیاست های شفاف و حمایتگر، تدوین آیین نامه های روشن و توانمندسازی معلمان و مشاوران برای شناسایی و مدیریت به موقع رفتارهای پرخطر، از عوامل کلیدی در موفقیت برنامه های پیشگیری و مداخله به شمار می رود. آزار اینترنتی و خشونت در بسترهای آنلاین، چالش های تازه ای برای مدارس و دانشگاه ها ایجاد کرده و لازم است برنامه های آموزشی و حمایتی متناسب با این تحولات طراحی شوند. استفاده از سامانه های هوشمند برای شناسایی زودهنگام رفتارهای آسیب زا، آموزش شیوه های ارتباط سالم در فضای مجازی و ایجاد شبکه های پشتیبانی دیجیتال، از جمله اقداماتی است که می تواند در این مسیر موثر باشد. با این حال، موفقیت چنین تدابیری در گرو رعایت اصول اخلاقی، حریم خصوصی و ایجاد اعتماد میان دانش آموزان، معلمان و خانواده ها است.

کلیدواژه ها:

پیشگیری ، مداخله ، قلدری ، خشونت ، تبعیض ، محیط های آموزشی