چگونه توانستم با استفاده روش های تدریس مختلف ضعف یادگیری دانش آموزم (امیرحسین) را برطرف کنم؟

این اقدام پژوهی با هدف بررسی و رفع ضعف یادگیری یکی از دانش آموزان پایه یازدهم رشته الکترونیک هنرستان ایثارگران کرج، به نام امیرحسین انجام گرفته است. به عنوان دبیر دروس دینی و عربی، با مشکل افت تحصیلی و ناتوانی درک مفاهیم درسی این دانش آموز مواجه شدم؛ مشکلی که نه تنها به صورت فردی در عملکرد تحصیلی او آشکار بود، بلکه بر فضای یادگیری کلاس نیز اثر منفی بر جای می گذاشت. مسئله اصلی این بود که امیرحسین در فراگیری مفاهیم، خصوصا دروس نظری، با دشواری جدی روبه رو بود و به دلیل ضعف در شیوه های یادگیری و کمبود انگیزه، نمی توانست همگام با سایر دانش آموزان پیش برود. این موضوع، ضمن کاهش اعتماد به نفس او، زمینه ساز بی علاقگی به درس و نوعی انزوای آموزشی شده بود. در این پژوهش، تلاش شد تا با بهره گیری از شیوه های نوین و متنوع تدریس از جمله تدریس مبتنی بر فناوری، روش مشارکتی، استفاده از مثال های عینی و کاربردی در رشته تخصصی دانش آموز، روش تفهیم گام به گام، آموزش ترکیبی (حضوری و محتوای چندرسانه ای)، و تقویت یادگیری فعال – زمینه های ارتقای سطح علمی امیرحسین فراهم گردد. به منظور حصول نتیجه بهتر، داده ها به دو صورت کمی (معدل نمرات، درصد پیشرفت، میزان حضور و مشارکت در کلاس) و کیفی (مصاحبه با دانش آموز، بازخورد همکلاسی ها، مشاهدات شخصی دبیر و اولیا) گردآوری و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که تنوع در روش های تدریس، انطباق محتوای آموزشی با علایق و نیازهای دانش آموز، و به کارگیری شیوه های انگیزشی نقش بسزایی در بهبود کیفیت یادگیری امیرحسین داشته است. در طی اجرای طرح، تغییرات چشمگیری در نمرات درسی، میزان تمرکز، اعتماد به نفس و مشارکت فعال وی در کلاس مشاهده شد. به عنوان نمونه، نمرات او در درس دین و زندگی از میانگین ۸/۱۰ در ابتدای سال به ۱۵/۱۰ در پایان نیم سال افزایش یافت و میزان مشارکت کلاسی او نیز از ۲۰ درصد به حدود ۷۵ درصد ارتقا پیدا کرد. نتایج این اقدام پژوهی نشان داد که ضعف یادگیری دانش آموزان در مقطع متوسطه دوم، به ویژه در رشته های فنی وحرفه ای، غالبا نه به دلیل ناتوانی ذاتی، بلکه به سبب یکنواختی روش های تدریس، کمبود توجه به تفاوت های فردی و بی انگیزگی آموزشی است. بنابراین، با ایجاد تنوع در تدریس، استفاده از ابزارهای فناورانه و روش های فعال و ترکیبی، می توان ضمن ارتقای سطح علمی دانش آموزان ضعیف، روحیه مشارکت و علاقه مندی آنان به یادگیری را نیز تقویت کرد. این پژوهش الگویی کاربردی برای سایر دبیران در مواجهه با مشکلات مشابه ارائه می دهد و می تواند در جهت بهبود کیفیت آموزش در هنرستان ها و مدارس متوسطه مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

روش تدریس ، یادگیری ، آموزش ، دانش آموزان ، تدریس