بررسی نقش حاکمیت داده و حفاظت از حریم خصوصی شهروندان در سامانه های هوشمند شهری از دیدگاه حقوقی در شهرداری یاسوج

با گسترش فرایند هوشمندسازی شهری در ایران و آغاز اجرای سامانه های دیجیتال در شهرداری ها، مدیریت و حفاظت از داده های شهروندان به یکی از مهم ترین چالش های حکمرانی شهری تبدیل شده است. پژوهش حاضر با عنوان «بررسی نقش حاکمیت داده و حفاظت از حریم خصوصی شهروندان در سامانه های هوشمند شهری از دیدگاه حقوقی در شهرداری یاسوج»، با هدف تبیین ابعاد حقوقی، مدیریتی و فناورانه این مسئله انجام شده است. روش تحقیق ماهیت توصیفی–تحلیلی دارد و بر مبنای بررسی اسناد حقوقی ملی و بین المللی، مطالعات علمی، و تجربه های شهرداری یاسوج در مسیر توسعه شهر هوشمند استوار است. یافته ها نشان می دهد که شهرداری یاسوج در جریان پیاده سازی سامانه های هوشمند (نظیر مدیریت ترافیک، پرداخت الکترونیکی عوارض، پایش خدمات شهری و ارتباطات شهروندی) با چالش هایی چون فقدان چارچوب قانونی جامع برای مالکیت و حفاظت از داده ها، ضعف استانداردهای امنیتی، و نبود نظام شفاف مسئولیت پذیری مواجه است. بررسی تطبیقی مقررات داخلی و بین المللی نیز آشکار ساخت که در سطح جهانی اگرچه اسناد متعددی درباره حق بر حریم خصوصی در عصر دیجیتال وجود دارد، اما هنوز استانداردهای الزام آور و پاسخ گوی فناوری های نوین نظیر اینترنت اشیاء تدوین نشده است. در ایران نیز قوانین عمومی همچون قانون اساسی، قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و منشور حقوق شهروندی، علی رغم اشاره به حق حریم خصوصی، فاقد ضمانت های اجرایی مشخص برای حفاظت داده های دیجیتال در بستر شهرهای هوشمند هستند. در نتیجه، این پژوهش تاکید می کند که استقرار نظام «حاکمیت داده» در شهرداری یاسوج ضرورتی راهبردی برای مقابله با تهدیدهای سایبری، صیانت از حقوق دیجیتال شهروندان، و ایجاد اعتماد عمومی است. اجرای موفق این سازوکار می تواند الگوی بومی حکمرانی داده در شهرهای متوسط ایران محسوب شده و زمینه ساز تحقق هوشمندسازی پایدار، قانون مند و شهروندمدار گردد.

کلیدواژه ها:

حاکمیت داده ، حریم خصوصی ، شهر هوشمند ، حقوق دیجیتال ، شهرداری یاسوج ، امنیت اطلاعات