نقش شاخص های کالبدی در تاب آوری شهری( مطالعه موردی تاثیر ریزدانگی، عمر ساختمان و نوع مصالح بر زیست پذیری شهری بر شهرک نیروی انتظامی شیراز)

در سال های اخیر، شناسایی و رتبه بندی بلوکهای فرسوده شهری به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی مدیریت شهری، نقش مهمی در بهسازی و نوسازی بافتهای شهر ایفا نموده است. فرآیند نوسازی شهری، مبتنی بر شناخت دقیق و تفکیکی محلات فرسوده و تحلیل مولفه های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی این بافتها است. پژوهش حاضر به ارزیابی سه شاخص عمده ریزدانگی، قدمت و نوع مصالح و سازه ساختمانی و تاثیر آنها بر زیست پذیری شهری در مقیاس خردتر (شهرک یا محله) می پردازد. روش تحقیق این مطالعه، توصیفی–تحلیلی بوده و ابزارهای نرم افزاری Excel، ArcGIS و Google Earth به کار رفته اند تا داد ههای فضایی و میدانی ۱۰۴۱ قطعه داخل شهرک نیروی انتظامی گردآوری و تحلیل گردد. تحلیل ها نشان داد که ۷۷٪ قطعات دارای مساحتی بیش از ۲۰۰ مترمربع و تنها ۲۱٪ زیر ۲۰۰ مترمربع بوده و این امر حاکی از درشت دانه بودن غالب بافت و نبود معضل ریزدانگی در شهرک است. بر اساس نوع مصالح و سازه، ۶۵٪ واحدها از مصالح و سازه مقاوم بهره مند بوده و ۳۳٪ فاقد شرایط مناسب کالبدی و سازهای هستند که می تواند مخاطرات جدی برای تداوم زیست پذیری آینده شهرک ایجاد کند. یافته های مربوط به قدمت ساختمان ها نشان می دهد ۷۷٪ قطعات کمتر از ۲۰ سال و ۲۱٪ بالای ۳۰ سال قدمت دارند که اگرچه بافتی نسبتا نوساز محسوب می شود، اما سرعت نوسازی و بهسازی باید افزایش یابد تا از بحران بافت فرسوده در آینده جلوگیری شود. نتایج این پژوهش استفاده از سامانه GIS را برای پایش و برنامه ریزی دقیق تر اقدامات بهسازی ضروری می داند و مطالعه در مقیاس های محله ای و شهرکی را برای شناخت واقع بینانه تر ابعاد زیست پذیری موثر می داند.

کلیدواژه ها:

GIS ، ریزدانگی ، نوع مصالح ساختمانی ، قدمت ساختمانی ، منطقه ۷ شهرداری شیراز.