بررسی وجوه انسانی چهره حیوانات در کتاب منافع الحیوان و کلیله و دمنه (بررسی ده اثر)

نگارگری ایران متاثر از ادبیات و فرهنگ ایرانی، به تصویر نگاری متونی پرداخته است که بخش ویژه ای از آنها شامل داستان های جانوران و روایت پند و اندرزهایی از زندگی آنهاست و به نگارگری کتاب هایی علمی همچون منافع الحیوان پرداخته است که فواید حیوانات مختلف را بازگو می کند. که در بسیاری از تصاویری که برای کتاب های فوق الذکر طراحی شده است، در چهره حیوانات، مشابهت هایی با چهره انسان دیده می شود. این پژوهش بر مبنای ماهیت، از نوع پژوهش های بنیادین است و با روش توصیفی و تجزیه و تحلیل تصاویر انجام شده است. در این پژوهش با توجه به نگاره های کتاب منافع الحیوان و کلیله و دمنه و با تکیه بر چهره حیوانات، ابتدا دلایل اینکه چرا در بسیاری از موارد چهره حیوانات همانند انسان ها به تصویر کشیده شده است پرداخته ایم. احتمال می رود این تشابهات ریشه در افکار توتمی و یا حکمت ارسطویی داشته باشد. از سوی دیگر ممکن است به دلیل عدم آشنایی تصویرگران با برخی حیوانات در تجربه زیسته، حیوانات(نا آشنا) با تغییرات نسبی به صورت تخیلی ترسیم شده و یا با تغییر و دگردیسی انواع شناخته شده تر تصویر شده باشند. در چهره آنها تشابهاتی با چهره انسان دیده می شود که در طول پژوهش، نسبت آن را با زمینه های یاد شده بررسی کرده ایم.

کلیدواژه ها:

حیوان ، انسان ، چهره ، نقاشی ایرانی ، منافع الحیوان ، کلیله و دمنه ، توتمیسم ، مذاهب بدوی