تحلیل محتوای رای دیوان بین المللی دادگستری در پرونده های سکوهای نفتی: بازخوانی حقوقی در پرتو معاهده مودت و اصول عرفی حقوق بین الملل

پرونده سکوهای نفتی میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا یکی از مهمترین دعاوی طرح شده نزد دیوان بین المللی دادگستری در دهه های پایانی قرن بیستم است که در آن مباحثی چون توسل به زور، اجرای معاهدات دوجانبه، و تفسیر اصول عرفی حقوق بین الملل مطرح گردید. هدف این مقاله، تحلیل محتوای رای دیوان در این پرونده با تمرکز بر نحوه استناد و تفسیر معاهده مودت ۱۹۵۵ و اصول عرفی حقوق بین الملل از سوی دیوان است. در این چارچوب ضمن بررسی روند رسیدگی استدلالهای حقوقی دیوان در رد یا پذیرش ادعاهای طرفین تحلیل شده و نقش نظرات جداگانه و مخالف قضات در روشن سازی نقاط قوت و ضعف رای بررسی می گردد. نتیجه پژوهش نشان میدهد که رای دیوان، علی رغم اجتناب از ورود صریح به برخی مسائل بنیادین، واجد اهمیت حقوقی در خصوص حدود اختیارات دول در چارچوب معاهدات دوجانبه و اصول عرفی است. این تحلیل میتواند برای تدوین استراتژیهای حقوقی آینده جمهوری اسلامی ایران در دعاوی بین المللی مفید واقع شود.

کلیدواژه ها:

سکوهای نفتی ، دیوان بین المللی دادگستری ، معاهده مودت ، توسل به زور ، حقوق بین الملل عرفی ، نظرات جداگانه