تاثیر گونه درختی بر شاخصهای کیفیت خاک مطالعه موردی: پارک ملی خجیر

جنگل های ایران تورانی وسیع ترین ناحیه رویشی کشور را شامل می شود. این رویشگاه به دلیل قرار گرفتن در ناحیه خشک و نیمه خشک ایران که منجر به شکننده بودن آن می شود، اهمیت زیادی دارد. بنابراین پایش آن، به ویژه پایش ویژگی های موثر در کیفیت و سلامت خاک آن، بسیار حیاتی است. در این پروژه، اثر دو گونه بنه (Pistacia atlantica) و تنگرس (Amygdalus lycioides) بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در پارک ملی خجیر واقع در استان تهران بررسی شد. از خاک سطحی زیر تاج پوشش، بنه تنگرس و شاهد ۱۵ نمونه خاک از عمق صفر تا ۱۵ سانتیمتری در جهت شرق به صورت تصادفی برداشت شد. سپس هر سه نمونه خاک به خوبی با یکدیگر مخلوط شده و یک نمونه ترکیبی بدست آمد. با استفاده از روش های استاندارد، ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در نمونه های گرفته شدند. آنالیز آماری داده ها نشان داد که مقادیر سیلت و رس، ویژگی های فیزیکی، هدایت الکتریکی، اسیدیته، کربن آلی، ازت عناصر، روی، مس، آهن و منگنز ویژگی های شیمیایی، و تنفس برانگیخته و پتانسیل نیتریفیکاسیون ویژگی های زیستی تفاوت معنی دار دارند. براساس یافته های این پژوهش، تفاوت موجود در ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک از الگوی ثابتی پیروی نمی کند، اما به نظر می رسد وجود درختان و تاج پوشش آنها در بهبود کیفیت خاک اهمیت دارد. تاج پوشش و اثرات مرتبط با آن، سبب افزایش شاخص های مهمی مانند درصد کربن آلی، درصد ازت کل و برخی فعالیت های زیستی خاک شده است. این امر نشان دهنده اهمیت حفظ و افزایش پوشش گیاهی موجود، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است که به لحاظ شرایط محیطی حالت شکننده ای دارند و در معرض خطر می باشند. از تفاوت های موجود می توان برای اصلاح شرایط و بهبود کیفیت خاک استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

ایران ، تورانی بنه ، پایش ، تنگرس ، خاک