ضعف مهارت های حل مسئله در خانواده و تاثیر آن بر کنترل خشم دانش آموزان

خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعی و عاطفی در زندگی فرد، نقش تعیین کننده ای در شکل گیری مهارت های هیجانی و رفتاری نوجوانان دارد. ضعف مهارت های حل مسئله در خانواده می تواند بستر بروز تعارضات، افزایش تنش های هیجانی و کاهش توانایی کنترل خشم دانش آموزان را فراهم کند. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین ضعف مهارت های حل مسئله در خانواده و کنترل خشم دانش آموزان بود. روش پژوهش از نوع توصیفی–همبستگی و جامعه آماری شامل دانش آموزان مقطع متوسطه و والدین آنان بود. نمونه گیری به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انجام شد و ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه مهارت های حل مسئله خانواده و مقیاس کنترل خشم بود. داده ها با استفاده از تحلیل های آماری توصیفی و استنباطی، شامل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه بررسی شد.نتایج نشان داد که ضعف مهارت های حل مسئله در خانواده با افزایش سطح خشم و رفتارهای پرخاشگرانه در دانش آموزان ارتباط مثبت و معنادار دارد. همچنین، خانواده هایی که الگوهای ارتباطی ناکارآمد و سبک های تعارضی دارند، نوجوانان آن ها در کنترل هیجانات و مدیریت خشم عملکرد ضعیف تری نشان می دهند. در مقابل، آموزش مهارت های حل مسئله، تقویت خودآگاهی هیجانی و بهبود مهارت های ارتباطی والدین، موجب کاهش تعارضات، افزایش کنترل خشم و ارتقای توانایی های هیجانی دانش آموزان می شود. یافته ها نشان می دهند که برنامه های آموزشی و مشاوره ای هدفمند، به ویژه آن هایی که والدین و نوجوانان را به طور همزمان تحت پوشش قرار می دهند، نقش مهمی در پیشگیری از پرخاشگری و تقویت سازگاری هیجانی دارند.این پژوهش بر اهمیت تقویت مهارت های حل مسئله در خانواده به عنوان یک راهبرد کلیدی برای بهبود کنترل خشم نوجوانان و ارتقای سلامت روانی و اجتماعی آنان تاکید دارد و نشان می دهد که مداخلات آموزشی و مشاوره ای می توانند نقش موثری در کاهش تعارضات و پرخاشگری در دوره نوجوانی ایفا کنند.

کلیدواژه ها:

خانواده ، مهارت های حل مسئله ، کنترل خشم ، نوجوانان ، تعارض والد–فرزند ، سلامت روان