تحلیل بازنمایی عشق در داستان نویسی ایران در دهه هشتاد

این پژوهش به تحلیل و واکاوی مفهوم و بازنمایی «عشق» در ادبیات داستانی ایران در دهه هشتاد خورشیدی می پردازد. دهه هشتاد، به دلیل تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی گسترده پس از دوره اصلاحات، بستری منحصر به فرد برای دگرگونی در نگرش ها و بازنمایی های ادبی فراهم آورد. این مقاله با اتکا به روش تحقیق کیفی، مبتنی بر تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان، به بررسی آثار شاخص داستانی این دوره، از جمله «چراغ ها را من خاموش می کنم» اثر زویا پیرزاد، «روی ماه خداوند را ببوس» نوشته مصطفی مستور، «لب تیغ» از حسین سناپور و «پرنده من» اثر فریبا وفی می پردازد. مسئله اصلی پژوهش این است که عشق در داستان های این دهه چگونه از الگوهای سنتی و رمانتیک پیشین فاصله گرفته و به مثابه پدیده ای پیچیده، شهری، فردگرا و بحران زده بازنمایی می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که عشق در این دوره به شدت تحت تاثیر مفاهیمی چون فردگرایی، بحران هویت، آپارتمان نشینی، عاملیت زنانه و اضطراب های شهری قرار دارد. عشق دیگر صرفا یک احساس رمانتیک متعالی نیست، بلکه به میدانی برای مذاکره بر سر هویت فردی و اجتماعی، جستجوی معنا در جهانی مدرن و واکنشی به فشارهای اجتماعی تبدیل شده است. این بازنمایی نوین، آینه ای از گذار جامعه ایران از ساختارهای سنتی به سوی مناسبات مدرن و چالش های ناشی از آن است.

کلیدواژه ها:

عشق ، ادبیات داستانی دهه هشتاد ، جامعه شناسی ادبیات ، فردگرایی ، هویت زنانه ، فضای شهری ، تحلیل گفتمان.