بررسی تاثیر روش های تشویق و تنبیه بر انگیزه یادگیری و سطح اعتماد به نفس دانش آموزان دوره ابتدایی

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر روش های تشویق و تنبیه بر انگیزه یادگیری و سطح اعتمادبه نفس دانش آموزان دوره ابتدایی است. با توجه به اهمیت دوره ابتدایی به عنوان زیربنای رشد شناختی، عاطفی و اجتماعی دانش آموزان، شناخت شیوه های موثر بر تقویت انگیزش و باورهای خودکارآمدی کودکان امری ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی، توصیفی–پیمایشی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره ابتدایی یک منطقه شهری در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ است که از میان آنان ۳۰۰ نفر از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه انگیزش تحصیلی، پرسشنامه اعتمادبه نفس کوپر اسمیت و پرسشنامه محقق ساخته روش های تشویق و تنبیه بود. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی به کمک نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان داد بین روش های تشویقی معلم و انگیزه یادگیری دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین تشویق و سطح اعتمادبه نفس دانش آموزان رابطه مستقیم و معنادار مشاهده شد. در مقابل، روش های تنبیهی رابطه منفی و معناداری با انگیزه یادگیری و اعتمادبه نفس دانش آموزان داشت. به طور کلی نتایج نشان داد استفاده از راهبردهای تشویقی سازنده می تواند موجب افزایش انگیزه و اعتمادبه نفس دانش آموزان گردد، در حالی که استفاده از تنبیه سبب کاهش این متغیرها می شود. بر اساس یافته ها، پیشنهاد می شود معلمان از شیوه های حمایتی و تشویقی مبتنی بر اصول روان شناسی تربیتی استفاده کرده و از روش های تنبیهی، به ویژه روش های کلامی و تحقیرکننده، پرهیز نمایند.

کلیدواژه ها:

تشویق ، تنبیه ، انگیزه یادگیری ، اعتمادبه نفس ، دانش آموزان ابتدایی ، روان شناسی تربیتی