بررسی اثر بازخوردهای عاطفی معلم بر خودکارآمدی دانش آموزان در تکالیف دشوار

پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش بازخوردهای عاطفی معلم در ارتقای خودکارآمدی دانش آموزان هنگام انجام تکالیف دشوار انجام شده است. بازخوردهای عاطفی به عنوان بخشی از ارتباط هیجانی معلم، پیام هایی غیرشناختی اند که احساس حمایت، ارزشمندی یا سرزنش را به فراگیر منتقل می سازند (فراهانی و صابری، ۱۴۰۱). مرور پیشینه ها نشان می دهد که خودکارآمدی تحصیلی (Bandura، ۱۹۹۷؛ زارع و همکاران، ۱۳۹۹) تحت تاثیر دو منبع اصلی قرار دارد: تجربه های عملکردی و ارزیابی های عاطفی دریافتی از معلم. در موقعیت های دشوار، این بازخوردهای هیجانی اند که به تنظیم انگیزه، استقامت و اراده ادامه دادن در دانش آموزان کمک می کنند. روش پژوهش حاضر، مرور تحلیلی نظام مند است؛ در این راستا پژوهش های منتشرشده از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ میلادی و ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۳ هجری شمسی در بانک های اطلاعاتی Google Scholar، SID و Scopus بررسی و با روش کدگذاری موضوعی سه مرحله ای تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بازخوردهای عاطفی مثبت (نظیر همدلی، تایید تلاش و بیان هیجان با گرمی) موجب فعال شدن نظام پاداش مغزی، ادراک شایستگی و تداوم در تکلیف می شوند (احمدی و جوکار، ۱۳۹۸؛ Pekrun, ۲۰۱۸)؛ درحالی که بازخوردهای منفی هیجانی (نظیر تحقیر یا بی اعتنایی)، سطح اضطراب تکلیف و خودارزشی تحصیلی را کاهش می دهند (ملکی و سلیمانی، ۱۴۰۰). نتیجه گیری پژوهش بیانگر آن است که کیفیت عاطفی بازخورد معلم، نه تنها بر یادگیری شناختی بلکه بر نظام باورهای خودکارآمدی دانش آموز نیز اثرگذار است. پیشنهاد می شود برنامه های تربیت معلم، تنظیم هیجان و بازخورد عاطفی موثر را به عنوان بخش ثابت آموزش حرفه ای معلمان لحاظ کنند.

کلیدواژه ها:

بازخورد عاطفی ، خودکارآمدی ، انگیزش تحصیلی ، هیجان یادگیری ، تکالیف دشوار