نقش دلبستگی ایمن دانش آموزان در موفقیت تحصیلی آنان

دلبستگی ایمن به عنوان یکی از بنیادی ترین مفاهیم روان شناسی رشد، نقشی تعیین کننده در شکل گیری روابط اجتماعی، تنظیم هیجانی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان ایفا می کند. پژوهش های متعدد نشان داده اند که سبک دلبستگی کودک با والدین، به ویژه در سال های نخست زندگی، بنیان احساس امنیت، خودکارآمدی و انگیزش درونی را برای یادگیری فراهم می سازد. دانش آموزانی که از دلبستگی ایمن برخوردارند، در محیط آموزشی احساس تعلق و اعتماد بیشتری نسبت به معلمان و همسالان خود دارند، در مواجهه با استرس های تحصیلی از راهبردهای مقابله ای موثرتری استفاده می کنند و در نتیجه عملکرد تحصیلی مطلوب تری نشان می دهند. برعکس، سبک های دلبستگی ناایمن (اجتنابی یا دوسوگرا) با اضطراب، ترس از شکست، و کاهش انگیزش تحصیلی ارتباط دارند.در این پژوهش، با مرور مبانی نظری دلبستگی (نظریه بالبی و اینسورث) و یافته های تجربی اخیر، نقش واسطه ای متغیرهایی همچون خودتنظیمی، حمایت اجتماعی و عزت نفس در ارتباط میان دلبستگی ایمن و موفقیت تحصیلی بررسی می شود. نتایج مطالعات داخلی و خارجی نشان می دهند که دلبستگی ایمن نه تنها موجب ارتقای عملکرد شناختی و انگیزشی می گردد، بلکه به رشد مهارت های اجتماعی و افزایش تاب آوری تحصیلی نیز کمک می کند. بنابراین، تقویت روابط عاطفی سالم میان والدین، معلمان و دانش آموزان می تواند به عنوان یکی از راهبردهای موثر در بهبود کیفیت یادگیری و پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

دلبستگی ایمن ، موفقیت تحصیلی ، خودتنظیمی ، انگیزش یادگیری ، رابطه والد–فرزند ، نظریه بالبی