رابطه خودپنداره با رفتار شهروندی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میان خودپنداره، رفتار شهروندی و سازگاری اجتماعی در بین دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان اسفراین انجام گرفته است. روش تحقیق از نوع توصیفی–همبستگی و از نظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه این شهرستان (به تعداد ۹۸۶۲ نفر) بوده که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، تعداد ۳۷۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه خودپنداره راجرز (۱۹۶۵)، پرسشنامه رفتار شهروندی پادساکف و همکاران (۱۹۹۰) و مقیاس سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (کلارک و همکاران، ۱۹۵۳) بود. داده ها با بهره گیری از آزمون های همبستگی و رگرسیون چندگانه به کمک نرم افزار SPSS-۲۰ تحلیل شدند.نتایج پژوهش نشان داد که بین خودپنداره مثبت با هر دو متغیر رفتار شهروندی و سازگاری اجتماعی رابطه ای معنی دار و مثبت وجود دارد (r=۰.۴۷ ، p<۰.۰۱). یافته ها بیانگر آن است که افرادی با درک مثبت تر از خود، تمایل بیشتری به همکاری، احترام، مسئولیت پذیری و انطباق اجتماعی در محیط مدرسه دارند. همچنین نتایج نشان داد که مولفه های خودپنداره می توانند بیش از ۳۵ درصد از تغییرات رفتار شهروندی و سازگاری اجتماعی را پیش بینی نمایند.بر اساس یافته ها، می توان نتیجه گرفت که تقویت خودپنداره ی مثبت در دانش آموزان از طریق آموزش های هیجانی و شناختی هدفمند، درونی سازی احساس ارزشمندی و ایجاد تجربه های موفق تحصیلی، می تواند موجب رشد رفتارهای شهروندی فعال و سازگاری اجتماعی پایدار در مدارس شود. این امر می تواند مبنای طراحی برنامه های روان شناختی و تربیتی نوین در مدارس متوسطه قرار گیرد.