تاثیرات منفی استفاده بیش از حد از فضای مجازی بر یادگیری دانش آموزان مقطع ابتدایی

در سال های اخیر، گسترش روزافزون فناوری های دیجیتال و دسترسی آسان به فضای مجازی موجب شده است کودکان در سنین بسیار پایین با این فضا درگیر شوند.در میان گروه های سنی مختلف، دانش آموزان مقطع ابتدایی بیش از پیش در معرض استفاده بی رویه از تلفن همراه، بازی های آنلاین و شبکه های اجتماعی قرار گرفته اند.این پدیده، علاوه بر پیامدهای اجتماعی و فرهنگی، آثار قابل توجهی بر فرآیند یادگیری و رشد شناختی آنان بر جای می گذارد.استفاده بیش از حد از فضای مجازی می تواند تمرکز و توجه پایدار دانش آموزان را کاهش دهد.از بین رفتن عادت مطالعه ی عمیق و تمایل به دریافت اطلاعات سطحی از دیگر پیامدهای این وضعیت است.دانش آموزانی که ساعات طولانی درگیر فضای مجازی هستند، معمولا در انجام تکالیف درسی خود تعلل می کنند.کاهش انگیزه ی تحصیلی و بی علاقگی به فعالیت های آموزشی حضوری در بین این گروه افزایش یافته است.وابستگی ذهنی به محرک های سریع و رنگارنگ محیط مجازی باعث کاهش توان تفکر تحلیلی می شود.اختلال در حافظه ی کوتاه مدت و دشواری در انتقال مطالب به حافظه ی بلندمدت نیز از عوارض این پدیده است.تعاملات مجازی جایگزین روابط اجتماعی واقعی با همسالان و معلمان شده است.در نتیجه، مهارت های ارتباطی و همدلی دانش آموزان تضعیف می گردد.افزایش اضطراب، حواس پرتی و ناتوانی در مدیریت زمان از دیگر آثار مشاهده شده است.قرارگیری مداوم در معرض محتوای غیرآموزشی، ذهن کودک را از مسیر یادگیری هدفمند منحرف می کند.در برخی موارد، اعتیاد به بازی های رایانه ای منجر به افت تحصیلی شدید می شود.کودکانی که زمان کمتری در محیط واقعی صرف می کنند، فرصت تجربه ی یادگیری های ملموس را از دست می دهند.این امر بر رشد مهارت های حرکتی، خلاقیت و حل مسئله تاثیر منفی می گذارد.وابستگی به فضای مجازی موجب کاهش خودکنترلی و افزایش بی نظمی رفتاری در محیط مدرسه می شود.در خانواده هایی که نظارت کافی بر استفاده از فناوری وجود ندارد، اثرات منفی پررنگ تر است.همچنین، جایگزینی فعالیت های گروهی با سرگرمی های انفرادی دیجیتال حس تعلق اجتماعی را کاهش می دهد.در سطح شناختی، افزایش محرک های دیداری و شنیداری باعث خستگی ذهنی زودرس می شود.این خستگی در نهایت بر عملکرد تحصیلی تاثیر مستقیم دارد.یادگیری مجازی، هرچند فرصت هایی برای آموزش نوین فراهم می کند، اما در صورت نبود تعادل می تواند بازده آموزشی را کاهش دهد.تجارب پژوهشی نشان می دهد کودکانی که استفاده ی کنترل شده تری از فضای مجازی دارند، تمرکز و نمرات بالاتری کسب می کنند.بنابراین، آگاهی والدین و معلمان نسبت به زمان و نوع استفاده از فناوری اهمیت ویژه ای دارد.ایجاد محدودیت های زمانی و تشویق به فعالیت های فیزیکی می تواند بخشی از این آسیب ها را کاهش دهد.مدارس نیز باید آموزش سواد رسانه ای را از پایه های ابتدایی آغاز کنند.در مجموع، استفاده ی بیش از حد از فضای مجازی با کاهش تمرکز، افت انگیزه و ضعف تعاملات اجتماعی همراه است.پژوهش حاضر تاکید دارد که مدیریت صحیح و متعادل سازی استفاده از فضای مجازی پیش شرط ضروری برای بهبود یادگیری پایدار در کودکان است.بی توجهی به این مسئله می تواند پیامدهای جبران ناپذیری بر رشد شناختی و تحصیلی نسل آینده برجای گذارد.

کلیدواژه ها:

فضای مجازی ، یادگیری دانش آموزان ابتدایی ، اعتیاد دیجیتال ، افت تحصیلی ، تمرکز و انگیزه آموزشی